30.1.2017, "Για το Collage ", Μουσείο Προσφύγων

Μία έκθεση για το Collage

 

Εγκαίνια 30/1/2017, 8μ.μ. στο Μουσείο Προσφύγων
Μουσείο Προσφύγων στην Πολιτιστική Γειτονιά, του Δήμου Συκεών (οδός Έβρου 49, στο ύψωμα έναντι γηπέδου ΒΑΟ, στις Συκιές ή έξοδος από Τσινάρι, αριστερά δίπλα στα κάστρα)

*Πρόσβαση με λεωφορεία του ΟΑΣΘ:
28A ΝΟΣ. ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ - 424 Γ.Σ.Ν.Ε. - ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑ
Στάση ΑΣΤΥΝΟΜΙΑ και ανεβαίνουμε δεξιά τις σκάλες προς τα τείχη - Μουσείο Προσφύγων

ΣΤΑ ΕΓΚΑΙΝΙΑ (στο πλαίσιο μιας αυθεντικής βραδιάς DADA)ΘΑ ΥΠΑΡΞΕΙ EVENT-ΣΥΝΤΟΜΗ ΔΙΑΛΕΞΗ ΑΠΟ ΤΝ ΕΙΔΙΚΟ ΝΤΑΝΤΑΟΛΟΓΟ ΔΡ.ΓΙΩΡΓΟ ΚΑΜΠΟΥΡΗ ΤΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΝΤΑΒΑΡΝΤ ΜΕΤΑΚΛΕΙΘΕΝΤΑ ΑΠΟ ΤΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ ΕΙΔΙΚΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΚΔΗΛΩΣΗ.

ΘΑ ΠΛΑΙΣΙΩΘΕΙ ΑΠΟ ΣΥΜΠΑΘΟΜΑΡΤΥΡΟΥΝΤΕΣ ΦΙΛΟΥΣ  ΚΑΙ ΙΣΩΣ ΜΕΛΗ ΤΗΣ ΘΕΑΤΡΙΚΗΣ ΟΜΑΔΑΣ ΕΝΔΟΧΩΡΑ.

 

Έκθεση: Collage

Το Φωτογραφικό Κέντρο Θεσσαλονίκης σας προσκαλεί τη Δευτέρα 30/1/2017, στις 8 μμ. στα εγκαίνια της “Collage” στο Μουσείο Προσφύγων του Δήμου Συκεών (οδός Έβρου 49, έναντι γηπέδου ΒΑΟ, στις Συκιές ή έξοδος από Τσινάρι, δίπλα στα κάστρα)

Λίγα λόγια για την έκθεση:

Τον Φεβρουάριο του 2016 συμπληρώθηκαν 30 χρόνια από την πρώτη μεγάλη ανοικτή ιδρυτική εκδήλωση του "Θεσσαλονικιώτικου Μετά Νταντά" μίας από τις παράλληλες ομάδες δράσης και επεξεργασίας θέσεων για την πειραματική φωτογραφία, που λειτούργησαν στο πλαίσιο της Φωτογραφικής Ομάδας Τριανδρίας, αυτής που ο κόσμος σήμερα γνωρίζει ως Φωτογραφικό Κέντρο Θεσσαλονίκης.

Καθόλου τυχαία, συμπληρώθηκαν και 100 χρόνια από την έναρξη της λειτουργίας του Cabaret Voltaire στη Ζυρίχη, του χώρου που φιλοξένησε τις πρώτες δράσεις του κινήματος  Dada.

Στο πλαίσιο αυτών των δύο επετείων, συνεχίζοντας την επίμονη συζήτηση για θέματα εμπλοκής και αλληλοεπηρεασμού των τεχνών, επιμένοντας με θέματα που αφορούν την εμπλοκή της φωτογραφίας στην εξέλιξη της τέχνης και της οπτικής αντίληψης, διοργανώθηκε από το Φωτογραφικό Κέντρο Θεσσαλονίκης μία σειρά εκδηλώσεων, που στόχο είχαν να ξαναθυμίσουν στο κοινό και τους καλλιτέχνες της πόλης της Θεσσαλονίκης, κάποιους από τους στόχους και τους προβληματισμούς του κινήματος αυτού.

Με τον διακριτικό τίτλο 100+1 χρόνια DADA  διοργανώθηκαν μία σειρά εκδηλώσεων για  παρουσίαση του κινήματος, με προβολή του έργου που δημιουργήθηκε τότε (και της χρήσης της φωτογραφίας από τους καλλιτέχνες του), με συζητήσεις για ότι δείχνει να έχει απομείνει από αυτό σήμερα ή ενσωματωθεί στο έργο των δημιουργών ανά τον κόσμο, με προβολές πειραματικών ταινιών μικρού μήκους που δημιούργησαν οι πρωταγωνιστές αυτής της σκηνής, με παρουσίαση/διάλεξη για τα 'Καλλιγράμματα', με διοργάνωση μίας διεθνούς έκθεσης Ταχυδρομικής Τέχνης (Mail Art) με τίτλο "No Dada Left" και τριών εργαστήριων κατασκευής κολάζ με "δασκάλους"  τρεις διαφορετικούς καταξιωμένους εισηγητές, τρεις δημιουργούς που εκφράζονται με το κολάζ (διαφορετικής τεχνικής και θεωρητικής προσέγγισης ο καθένας): Το Θοδωρή Λάλο, τη Lane και το Γιώργο Μπογιατζίδη.

Σε αυτά τα εργαστήρια, ο κάθε εισηγητής, σε δύο 3ωρες συναντήσεις, μετά από μια σύντομη παρουσίαση του έργου του και του τρόπου με τον οποίο αντιμετωπίζει ο ίδιος το κολάζ, όπως και της τεχνικής που εφαρμόζει, επέβλεψε το εργαστήριο, όπου οι συμμετέχοντες είχαν τη δυνατότητα να δημιουργήσουν με της συμβουλές και την εποπτεία του, το δικό τους έργο.

Τα αποτελέσματα αυτών των εργαστηρίων παρουσιάζουμε σε αυτή την έκθεση και τον κατάλογο που τη συνοδεύει, συνεπικουρούμενα από τα έργα των τριών δασκάλων και τριών προσκεκλημένων δημιουργών, όχι τόσο για συγκρίσεις, αλλά για τις απεριόριστες δυνατότητες που προσφέρει το ιδιαίτερο αυτό είδος έκφρασης.

 

Στην έκθεση συμμετέχουν:

 

  • Οι «δάσκαλοι»: Θοδωρής Λάλος, Γιώργος Μπογιατζίδης, Lane

         Οι συμμετέχοντες στα εργαστήρια: Άγγελος Σοφιανίδης, Άλεξ Τάδε, Αλεξάνδρα Φωτιάδου, Ανδριάνα Ρίζου, Βασίλης Καρκατσέλης, Γιώργος Μαντάς, Δημοσθένης Έππας, Έλενα Γανδά, Ελένη Καράδαγλη, Έλσα Παπαγιανοπούλου, Έλσα Τζιάνα, Εύη Δαλλίδου, Ευθύμης Μουρατίδης, Ζέφη Αθανασοπούλου, Θανάσης Ράπτης, Ιορδάνκα Τένοβα, Ιωάννης Πομάκης, Καίτη Παπαναούμ, Λάρα Βρετού, Μαριά Λαμπριανίδου, Μένη Σεϊρίδου, Νάνσυ Ντόκα, Παύλος Παπαδόπουλος, Πίστη Καγκελίδου, Παρθένα Χαριστέα και ο Μανώλης Βράνας

  • Οι προσκεκλημένοι: Νόπη Φουντουκίδου, Smith Smith, Τίμωνας Μπατσαούρας

 

Λίγα λόγια για το κολάζ

Το κολάζ (collage) είναι μία τεχνική που υποδηλώνει τη συγκόλληση διαφορετικών υλικών για τη συγκρότηση ενός έργου. Εφαρμόζεται σε όλες τις μορφές έκφρασης και τέχνης, από τη μουσική μέχρι τη λογοτεχνία, οπωσδήποτε όμως πρωταγωνιστεί στα νέα εικαστικά μέσα και τη σύγχρονη τέχνη ως μεικτή τεχνική, καθώς συνδέεται (εκ καταγωγής του μοντερνισμού), με τη ζωγραφική, τη φωτογραφία και τη γλυπτική.

Οι αρχές του σύγχρονου κολάζ

Στους κυβιστές Μπρακ και Πικάσο το αντικείμενο αντικαθιστά την αναπαράστασή του. Η επικόλληση μιας εφημερίδας πχ στον πίνακα αντικατέστησε την απεικόνιση μιας εφημερίδας. Η διαδικασία αυτή εισάγει στον πίνακα υλικά ανόμοια από τα λοιπά παραδεδεγμένα παραδοσιακά για τη δημιουργία  ενός ζωγραφικού υλικά (σάρκα χρώματος, κραγιόνια, μολύβια, πιθανώς και ακάλυπτα τμήματα του μουσαμά).

Τα νέα υλικά (πχ το χαρτί της εφημερίδας, το υλικό μιας ταπετσαρίας, ένα ξύλο κτλ) αναστατώνουν όχι μόνο την άποψη από τι φτιάχνεται ένα έργο τέχνης, αλλά και  τις μέχρι τότε μεταξύ τους σχέσεις αυτών των υλικών (πχ βάθος, προοπτική, βαθμοί αντίθεσης κτλ).

Στη συνέχεια, τα αντικείμενα που επικολλώνται, αυτονομούμενα από το τι είναι ή τι παρουσιάζουν, θα αρχίσουν σιγά-σιγά να χρησιμοποιούνται και με μία νέα ειδικότητα, το χρώμα τους. Θέλω κίτρινο, κολλάω ένα κίτρινο χαρτί περιτυλίγματος, θέλω γκρι, πασπαλίζω με στάχτη κοκ.

Τα καλιγράμματα

Όταν στο έργο κολλάω εφημερίδες μπορώ και αποσπάσματα αυτών.  Μόνο γράμματα, ίσως, ή και λέξεις. Αυτά, καθώς απλώνονται στην επιφάνεια του έργου, μπορούν να διαβάζονται, να βγάζουν ένα νόημα, ίσως και όχι. Αν ναι το νόημα που συνάγεται παίζει καθοριστικό λόγο. Ο συγχρονισμός αυτών των λέξεων, συμβάλει στο συγχρονισμό των εμπειριών. Η λέξη ή το γράμμα διευθετείται (στην επιφάνεια του έργου) κατά εικαστικό τρόπο.

Από διαφορετικές μάλιστα οικογένειες γραμμάτων προχωρούμε και στη νέα τυπογραφία.

Από τις δύο στις τρεις διαστάσεις

Αν αντί να κολλήσουμε χαρτιά στην επίπεδη επιφάνεια του έργου μας, κολλήσουμε ξύλο, καλάθια, ποτήρια, αντικείμενα, και οτιδήποτε άλλο μη επίπεδο υλικό, περνάμε στις τρεις διαστάσεις, δηλαδή στο έργο μας εισάγεται και η τρίτη διάσταση, το βάθος, το έργο μας μετατρέπεται σε ανάγλυφο ή σε γλυπτό.

Ρώσικος Κονστρουκτιβισμός

Η προσθήκη νέων υλικών, όπως  λαμαρίνες ή ελάσματα, δημιουργούν νέου τύπου κατασκευάσματα τα οποία δε στηρίζονται στον όγκο που δημιουργείται από αυτά, αλλά στη διαφάνεια, στην δυνατότητα να βλέπουμε δια μέσου τους, δυνατότητα που προσφέρει το κενό το οποίο περιλαμβάνεται εντός τους. Έτσι οδηγούμαστε στα πρώτα αντι-ανάγλυφα, δηλαδή όχι συναρμολογήσεις υλικών που εξέχουν από τον τοίχο με μάζα και όγκο, αλλά σε κατασκευές που είναι άδειες, για έργα όπου το κενό είναι συστατικό στοιχείο του έργου. Τώρα το έργο μπορεί να κρέμεται ακόμη και από το ταβάνι.

Στο Ελβετικό Νταντά

Οι διαφυγόντες των πεδίων της μάχης του Α! Παγκόσμιου Πολέμου καταφεύγουν στην ουδέτερη Ελβετία και συγκροτούν μία ομάδα που στηρίζεται στη συνύπαρξη, στη συνεύρεση δημιουργών από όλες σχεδόν τις τέχνες. Τα μέλη της ομάδας που ένωσε ο πόλεμος σκοπό έχουν έναν μόνο, να καταδείξουν την ηλιθιότητα της "αστικής τέχνης" που περιορισμένης στους αισθητισμούς της, έστειλε την ανθρωπότητα στη μεγάλη σφαγή. Στόχος τους η απόρριψη των κυρίαρχων ιδανικών της τέχνης, φυσικά και της "διακοσμητικότητας" των κυβιστικών έργων. Τι πιο φυσικό, στο πλαίσιο αυτής της καταγγελίας, η δημιουργία μιας Αντι-Τέχνης και Αντι-Έργων από σκουπίδια και ότι άλλο υλικό, που πλέον επικολλάται στις πιο ετερόκλητες συναρμογές, δημιουργώντας δυσνόητα έργα, έργα σε ρήξη με την δυτικοευρωπαϊκή καλλιτεχνική παράδοση.

Στο Ανόβερο

Ο Σβίτερς, σα ντανταϊστής, θα εργαστεί με υλικά από σκουπίδια. Τον ενδιαφέρουν όμως, ιδιαίτερα, τα χαρτιά, τα χαρτόνια, τα υλικά συσκευασίας. Με αυτά τα υλικά και έναν κρυφό ρομαντισμό θα προσπαθήσει να "εκμοντερνίσει" την παλαιά πριν από αυτόν τέχνη. Καταργεί τελείως την ανάγκη να υπάρχει μία ζωγραφική βάση για τα κολάζ του. Όλα στον πίνακα πλέον μπορεί να είναι μόνο κολλημένα ή καρφωμένα. Το αποκορύφωμα στο έργο του οι χιλιάδες επικολλήσεις που γεμίζουν το δωμάτιο και τον αναγκάζουν να γκρεμίσει το ταβάνι ώστε να το μπορέσει το έργο του να συνεχίσει στον επάνω όροφο.

Στο Βερολινέζικο Νταντά

Στο μεταπολεμικό Βερολίνο οι μάχες είναι από δρόμο σε δρόμο, μεταξύ των στρατευμάτων του Γερμανού αυτοκράτορα και των εργατών επαναστατών. Τι πιο φυσικό λοιπόν, όλοι οι δημιουργοί της πρωτοπορίας να είναι στρατευμένοι στις ιδέες της αριστεράς, τι πιο φυσικό το έργο τους, που εκφράζεται κυρίως μέσω της συναρμογής φωτογραφιών, να εισάγει στην τέχνη, με τον ποιο άμεσο τρόπο, την πολιτική.

Παίρνουν φωτογραφίες της ναζιστικής προπαγάνδας και με τις κατάλληλες κοπές και συγκολλήσεις "αποκαλύπτουν το κρυμμένο πολιτικό τους νόημα", αντιστρέφοντας στην ουσία το αρχικό νόημα της φωτογραφίας ή αυτό που υποδείκνυε η λεζάντα.

Την τεχνική αποδεσμεύουν από τη λογική μιας επιφανειακής διαδικασίας κατασκευής της εικόνας (της πράξης του κολλάω) και την ανάγουν σε πνευματική, ονομάζοντάς τις συνθέσεις τους με/από φωτογραφίες φωτομοντάζ (Photomontage).

Ξεσκαλίζοντας την ιστορία της τέχνης

Στην Κολωνία (Γερμανική υπό κατοχή) ο 'Ερνστ εισάγει κάτι νέο στη δημιουργία έργων από κολάζ. Συνεχίζει να συνθέτει εικόνες με ετερόκλητα στοιχεία κι υλικά, αλλά τώρα με τη τεχνική αυτή, δημιουργεί συνθέσεις που υπονομεύουν την πραγματικότητα καθώς μπερδεύουν το μυαλό. Επεξεργάζεται οικείες εικόνες (πχ παλαιά χαρακτικά, εικονογραφήσεις από εγκυκλοπαίδειες ή ιστορίες της τέχνης) και επιδιώκει να δημιουργήσει παράξενες αινιγματικές συνθέσεις που θα μας μιλήσουν για έναν αθέατο κόσμο. Δημιουργεί φιγούρες που  προσδίδουν στα αντικείμενα ή τα περιβάλλοντα της εικόνας, νέες συστάσεις ή συνειρμούς πέρα από το φαντασιακό, γενικώς που προκαλούν κι αποσυντονίζουν τη λογική.

Σουρεαλισμός

Η συνύπαρξη ονείρου και πραγματικότητας είναι το αντικείμενο που διερευνούν οι δημιουργοί αυτού του κινήματος. Η συμφιλίωση του έλλογου και του μη έλλογου μέσα από τη διερεύνηση του ασυνείδητου, έφερε στην επιφάνεια εικόνες που δεν είχαν δημιουργηθεί έως τότε. Το κολάζ είναι ίσως ένας μοναδικός τρόπος για να δημιουργηθούν υπερπραγματικές σκηνές. Είναι η ιδανικότερη μέθοδος για να μπλέξει το πραγματικό με το φανταστικό, για να βρεθούν αντικείμενα του πραγματικού σε "μη τοπία" και "μη λογικές" συνυπάρξεις.

Παντού

Νεο-Νταντά, Arte Povera, Νέα Γλυπτική, Assemblage, Συνδυασμένη Ζωγραφική, Τέχνη της Ανακύκλωσης, Installation, Συσσώρευση, Μικτές Τεχνικές/Μέσα, είναι μόνο μερικά από τα ονόματα των κινημάτων στις εικαστικές τέχνες, που στηρίζονται στη μία ή στην άλλη μορφή συγκόλλησης, παράθεσης, συμπαράταξης, συνεύρεσης προς συμπαραδήλωση εικόνων, υλικών ή αντικειμένων. Το κολάζ σήμερα βρίσκεται παντού, από τις διαφημίσεις έως το οτιδήποτε.

Το ψηφιακό κολάζ

Με την εισαγωγή στις τέχνες του ηλεκτρονικού υπολογιστή και των δυνατοτήτων του, μία νέα τέχνη γεννιέται η digital. Με τα νέα εργαλεία, όπως τα ειδικευμένα προγράμματα που επιτρέπουν τον απίστευτο έλεγχο ή την προς κάθε κατεύθυνση τροποποίηση της εικόνας και μάλιστα σε χρόνους τρομακτικά γρήγορους και με δυνατότητες επιστροφής σε διάφορα στάδια της επεξεργασίας, τα όρια της εικόνας και του τι μπορεί να νοείται ως εικόνα ή περιλαμβάνεται σε αυτή, διευρύνονται συνεχώς.

                                                                                                          Καρκατσέλης Βασίλης

 

Διάρκεια εκθέσης έως το Σάββατο 11 Φεβρουαρίου 2017. Την τελευταία ημέρα με ειδικό πρόγραμμα θα επιτελεστεί μία ακόμη σειρά δράσεων και προβολών.

 

Για περισσότερες πληροφορίες και φωτογραφίες:

Άγγελος Σοφιανίδης: τηλ 6932440101, mail: angelos.sofianidis@gmail.com

Βασίλης Καρκατσέλης: τηλ. 6942 860 890, mail: katselis@the.forthnet.gr

 

https://www.facebook.com/groups/362192817445531/?fref=ts