5.10.2019 Εργαστήριο για την κατασκευή και χρήση χειροποίητου χαρτιού

Σάββατο 5/10 και Κυριακή 6/10/2019

Υπεύθυνη εργαστηρίου: Sofya Yechina (Ρωσία-Σερβία)

Διοργάνωση: Φωτογραφικό Κέντρο Θεσσαλονίκης


Το εργαστήριο θα γίνει στο χώρο του Δημοτικού Σχολείου του χωριού, με την υποστήριξη του δημοτικού διαμερίσματος Λιβαδίου του Δήμου Θέρμης και του Πολιτιστικού Συλλόγου Λιβαδιωτών

Συμμετέχουν: Κώστας Κουμλής, Βασίλης Καλλίας, Ευθύμης Μουρατίδης, Θανάσης Ράπτης, Λάρα Βρεττού, Γιάννης Πομάκης,  Βασίλης Καρκατσέλης, Ελένη Καράδαγλη, Ιωάννα Ευθυμιάδου, Αντώνης Δημάδης, Κατερίνα Μπάτζιου,  Στεφανία Πατρικίου, Ελεάννα Μπάρμπα.

Τον περασμένο Ιούλιο βρεθήκαμε με τη Λάρα και την Σοφία στην πόλη Τσάτσακ της Σερβίας (νοτιοδυτικά του Βελιγραδίου) φιλοξενούμενοι (μαζί με μια ομάδα άλλων Ευρωπαίων καλλιτεχνών) της τοπικής Μπιεννάλε του 2020 με θέμα: 'Σύνορα', στο πλαίσιο της διοργάνωσης 'The Library - The Balkans open book'. Εκεί είχαμε την ευκαιρία να δουλέψουμε για 10 περίπου μέρες σε ένα παλιό, παροπλισμένο εργοστάσιο χαρτιού, κατά βάση με πολτό χειροποίητου χαρτιού.
Τη μικρή σε διάρκεια αλλά πολύ σημαντική εμπειρία μας αποφασίσαμε να τη μεταφέρουμε για ένα 2ήμερο στο φιλόξενο περιβάλλον που προσφέρει το χωριό Λιβάδι. Μαζί μας θα βρίσκονται για να δημιουργήσουν και να δώσουν τα φώτα τους σημαντικοί καλλιτέχνες της Θεσσαλονίκης. Δυναμικό παρών θα δηλώσουν ως συνήθως και τα πολύ δραστήρια και ανοικτά σε νέες εμπειρίες γνώσης μέλη του Φωτογραφικού Κέντρου Θεσσαλονίκης.
Θανάσης Ράπτης

Κατά παράδοση, οι Κινέζοι χρονολογούν την εφεύρεση του χαρτιού στα 105 μ.Χ., όταν ο Τσάι Λουν, μεγάλος αξιωματούχος της Αυλής, εξέφρασε την έμπνευση του στον αυτοκράτορα Χο-Τι της δυναστείας των Χαν και κατόπιν, κατασκεύασε χαρτί από υλικά όπως ο φλοιός των δέντρων, ίνες από κάνναβη, παλιά κουρέλια και κομμάτια μετάξι, που τα πολτοποιούσε σφυροκοπώντας τα μέσα στο νερό, έχυνε μετά τον πολτό επάνω σε μια πλάκα και το φύλλο που γινόταν έτσι το άφηνε να στεγνώσει στον ήλιο.
Το 751, κατά τη διάρκεια της κατάκτησης του Τουρκεστάν, σε μάχη μεταξύ Αράβων και Κινέζων, οι Άραβες συνέλαβαν αιχμαλώτους στην Σαμαρκάνδη (πρωτεύουσα ομώνυμης επαρχίας στη Δημοκρατία του Ουζμπεκιστάν) δύο Κινέζους στρατιώτες, χαρτοποιούς στο επάγγελμα και με τη βοήθεια τους, ο κυβερνήτης της Βαγδάτης ίδρυσε μια χαρτοποιία στον τόπο της σύλληψής τους, μέρος κατάλληλο επειδή είχε αρκετό νερό, και ήταν πλούσιο σε καλλιέργειες λιναριού και κάνναβης, που αποτελούσαν την πρώτη ύλη κατασκευής. Το αρχαιότερο χρονολογημένο αραβικό χειρόγραφο σε χαρτί είναι του 866.
Προς το τέλος του 13ου αιώνα, στο Φαμπριάνο της Ιταλίας εκμεταλλεύτηκαν τη δύναμη του νερού για να κινούν μεταλλικά έμβολα για την πολτοποίηση της βρεγμένης πρώτης ύλης (λινό, βαμβάκι, άχυρο, ξύλο). Για τη λείανση χρησιμοποιούσαν έναν χειροκίνητο μύλο με ξύλινους κόπανους. Κατόπιν, τοποθετούσαν τον πολτό μέσα σ' έναν κάδο ενώ οι τεχνίτες κρατούσαν ένα καλούπι (ένα είδος δίσκου με συρμάτινο πλέγμα στη βάση του). Βύθιζαν το καλούπι μέσα στον πολτό και το έβγαζαν κατόπιν με την επιφάνεια προς τα επάνω. Ο πολτός που περίσσευε στράγγιζε από το πλέγμα. Έβαζαν το χαρτί με το καλούπι πάνω σε μια στοίβα από μάλλινα υφάσματα (κετσέδες) μέχρι το χαρτί να ξεραθεί. (Πηγή: https://el.wikipedia.org/wiki/Χαρτί)

Η Sofya Yechina γεννήθηκε το 1990 στο Goryachie Klyuchi στο Iturup, το μεγαλύτερο από τα Νησιά Kuril (Ρωσία). Το 2012 ολοκλήρωσε τις σπουδές της στο Kursk State University. Για τρία χρόνια υπήρξε επικεφαλής της Ένωσης Νέων Καλλιτεχνών στη Ρωσία. Το 2014 πήρε μια υποτροφία στο Speyer, Γερμανία. Έχει εκθέσει καλλιτεχνική της δουλειά κυρίως στη Γερμανία, στη Αυστρία και στη Σερβία. Οι ζωγραφικοί της πίνακες βρίσκονται στις συλλογές του Κρατικού Μουσείου του Belgorod στη Ρωσία, στο κρατικό Μουσείο του Kurst, σε ιδιωτικές συλλογές στην Αυστρία, Γερμανία, Ρωσία, Φινλανδία, Σερβία, Κίνα. Έργα της επίσης περιλαμβάνονται στην επίσημη συλλογή του Rhein-Pfalz-Kreis στη Γερμανία. Η Sofya είναι πολλά χρόνια κάτοικος Βελιγραδίου και μέσα από το καλλιτεχνικό της έργο μας παρουσιάζει τοπία και πρόσωπα της Σερβίας.