9-12/5 Το λιβάδι του εφήμερου / "The Meadow (Livadi) of the ephemeral" Διεθνής συνάντηση δημιουργών για την τέχνη στη φύση (land art). εργαστήρια, ομηλίες και εγκαταστάσεις, στο χωριό Λιβάδι, λίγο έξω από τη Θεσσαλονίκη.

“Το Λιβάδι του εφήμερου”
Εργαστήριο για την ενσωμάτωση της εφήμερης τέχνης στη φύση

Το Φωτογραφικό Κέντρο Θεσσαλονίκης, διευρύνοντας τις αναζητήσεις του για την φωτογραφία του σήμερα, τις σχέσεις της με τις άλλες τέχνες και τις δυνατότητες κοινής (δίπλα – δίπλα) εργασίας/συνεργασίας των δημιουργών), διοργάνωσε στο χωριό Λιβάδι (Ν. Θεσσαλονίκης), ένα εργαστήριο για την εφήμερη τέχνη, για την τέχνη της γης, για την τέχνη στη γη. Σε αγαστή συνεργασία με την Εικαστική Ομάδα TeeToTuM (και οι δύο φορείς της πολης έχουν εμπειρία σε αντίστοιχες συναντήσεις) , διοργανώθηκε ένα τετραήμερο residence/workshop καλλιτεχνών, κατά τη διάρκεια του οποίου οι συμμετέχοντες δημιούργησαν έργα τέχνης στην ανοικτή φύση, χρησιμοποιώντας κατά βάση υλικά από τη γύρω περιοχή. 

Κατά τη διάρκεια αυτού του τετραήμερου (από την Πέμπτη 9 έως την Κυριακή 12 Μαΐου 2013) οι καλλιτέχνες που συμμετείχαν στο εργαστήριο, παρήγαγαν νέο εικαστικό έργο in situ (στο χωράφι), το οποίο θα παραμένει ως εγκατάσταση στο φυσικό τοπίο έως την πλήρη απορρόφησή του από τη φύση. Τα έργα παραμένουν στο τοπίο και είναι επισκέψιμα μέχρι την οριστική καταστροφή τους από τις καιρικές συνθήκες ή την απορρόφησή τους από τη φύση. 
17 καλλιτέχνες, από διαφορετικούς τομείς της εικαστικής έκφρασης, βρεθήκαν μαζί για τέσσερεις ήμερες γεμάτες συζητήσεις, ανταλλαγές απόψεων, προβολές αλληλοενημέρωσης και γνωριμίας με το έργο του καθένα και φυσικά, δίπλα - δίπλα για την κατασκευή έργου in situ, έργου στο χωράφι (που είχε διατεθεί για αυτό το εργαστήριο) και τον περιβάλλοντα αυτού χώρο. Δημιουργική συνεύρεση με πλήρες πρόγραμμα, από πολύ νωρίς το πρωί μέχρι πολύ αργά το βράδυ. Η συγκατοίκηση σε ενιαίο χώρο βοήθησε όχι μόνο στην αλληλογνωριμία και τη διαμόρφωση ενός πνευματικού κλίματος ανταλλαγών εμπειριών, τεχνικών επίλυσης επί μέρους μικροπροβλημάτων, αλλά και κυρίως αυτό, στη συνδιαμόρφωση του εκτελουμένου από τον καθένα έργου. 

Αξίζει να αναφερθεί και ένα τετράωρο παιδικό εργαστήριο στον χώρο. Τα παιδιά ενημερώθηκαν, σε πρώτη φάση, για την γενική ιδέα του εργαστηριού, τους αναλύθηκε το γιατί και το ζητούμενο από μια κατασκευή εικαστικής παρέμβασης στη φύση, ξεναγήθηκαν στο χωράφι συναντώντας στην πορεία τους έναν – έναν τους δημιουργούς, που συνέχιζαν να δουλεύουν τα έργα τους. Τους εξηγήθηκε από τον καθένα ο στόχος, διδάχτηκαν την ιδιαιτερότητα της κάθε τεχνικής και παρακολούθησαν για λίγο από κοντά την κατασκευή. έπαιξαν δημιουργικά και στο τέλος του ομαδικού προγράμματος, επέλεξαν, σε ατομικό επίπεδο πλέον, τον καλλιτέχνη δίπλα στον οποίο ήθελαν να δουλέψουν. Βοήθησαν με πολλούς και διαφορετικούς τρόπους και στο τέλος το κάθε παΐδι κατασκεύασε το δικό του έργο.

Την τελευταία ημέρα του συμποσίου, την Κυριακή, έγινε η δημόσια παρουσίαση του συνολικού πακέτου της συνεύρεσης. Το κοινό που έφτανε από την πόλη ξεναγήθηκε κατά ομάδες στα έργα, συζήτησε με τους δημιουργούς και παρακολούθησε δρώμενα. Παρόντες και το συγκρότημα κρουστόφωνο, που με τους ρυθμούς του προσέδωσε μια ξεχωριστή νότα στο πάντρεμα της τέχνης με τη φύση, την γιορτή και τα τσίπουρα που τη συνόδευαν.
Όταν όλα είχαν τελειώσει, κοινή σε όσους συμμετείχαν ήταν η αίσθηση, πως βίωσαν μια ξεχωριστή εμπειρία, πως έζησαν αξέχαστες στιγμές και παρήγαγαν ανέλπιστα καλά έργα. Η φύση είχε ανταποδώσει με τον καλλίτερο τρόπο τα δώρα που της έγιναν.


Συμμετείχαν οι καλλιτέχνες: 
Christel Andrea Steier (Γερμανία), Mikhail Pogarsky (Ρωσία), Σταυρούλα Καζιαλέ, Γιάννης Μονογυιός, Cristine Wilis, Γεωργία Γρηγοριάδου, Βασίλης Καρκατσέλης, Θανάσης Ράπτης, Γιώργος Πολίτης, Γιώργος Τσακίρης, Μάγδα Μαδεμλή, Φωτεινή Χαμιδιελή, Ιωάννα Ταϊγανίδου, Μάριον Ιγγλέση, Μαρίνα Παπαδάκη, Φίλη Ολσέφσκι.


Το χωράφι που φιλοξένησε το workshop βρίσκεται έξω από το χωριό Λιβάδι (35 χιλ. από τη Θεσσαλονίκη, στην περιοχή των Βασιλικών), σε υψόμετρο 850μ. Είναι περίπου 1 στρέμμα και βρίσκεται σε ημιαγρία κατάσταση όσον αφορά τη βλάστηση, με εξαίρεση περίπου 200 μέτρα, όπου καλλιεργούνται πατάτες, ντομάτες και φασολάκια. Υπάρχουν διάφορα δέντρα (κερασιές, μηλιές, καρυδιές, βυσσινιές κλπ), καθώς και άγριοι θάμνοι όπως βατομουριές. Είναι περιφραγμένο και αυτό σημαίνει πως τα έργα που στήθηκαν εντός δεν κινδυνεύουν από κλοπές ή άλλες ανθρωπογενείς φθορές. Παρ όλα αυτά, αρκετοί δημιουργοί επέλεξαν να δημιουργήσουν έργα εκτός περίφραξης (και ασφάλειας) στα ανοικτά γύρω λιβάδια.

Το πρόγραμμα που 'έτρεξε' στο Λιβάδι παράλληλα με το εργαστήριο....

Την Πέμπτη 9/5, μετά από ένα μυσταγωγικό γεύμα εργασίας, στις 9μμ, ο καθηγητής της Σχολής Καλών Τεχνών Θεσσαλονίκης Γιώργος Τσακίρης έκανε παρουσίαση με θέμα: "Τέχνη της Γης και Αγροτέχνη". Ακολούθησε συζήτηση. 
Την Παρασκευή 10/5, μετά από ένα υπαίθριο τσιμπούσι εργασίας, στις 9 μμ, ένα μέρος από τους συμμετέχοντες στο εργαστήριο καλλιτέχνες παρουσιάζοντας τον εαυτό τους, έδειξαν εικόνες από παλιότερες δικές τους εικαστικές εφήμερες παρεμβάσεις Land Art. 
Το Σάββατο 11/5 στις 5μμ, οι συμμετέχοντες καλλιτέχνες οργάνωσαν εικαστικό εργαστήριο στη φύση για παιδιά του Δημοτικού με ελεύθερη συμμετοχή. Η μαζική συμμετοχή και η δημιουργικότητα των παιδιών ξεπέρασαν τις προσδοκίες! 
Τη νύχτα, από τις 9 μμ και μέχρι πολύ αργά το βράδυ, οι υπόλοιποι συμμετέχοντες καλλιτέχνες συνεχίζοντας το πρόγραμμα αλληλογνωριμίας, μετα και κατά την διάρκεια του αντιστοίχου γεύματος, παρουσίασαν τον εαυτό τους και έδειξαν εικόνες από παλιότερες δικές τους εικαστικές εφήμερες παρεμβάσεις στη φύση.

Την Κυριακή (του Θωμά) 12/5, στις 12 το μεσημέρι, σταμάτησαν οι εργασίες, και έγιναν (παρά τον αρχικά βροχερό καιρό) τα εγκαίνια και η παρουσίαση των αποτελεσμάτων του εργαστηρίου, με ξεναγήσεις, happenings, τσίπουρα, μουσική και χορό, κάτω από τους ήχους του συγκροτήματος κρουστών "Κρουστόφωνο".

Λίγα λόγια για την LAND ART

Land Art, τέχνη της γης, τέχνη στη γη ονομάζουμε τις παρεμβάσεις στη φύση με πρόθεση δημιουργίας ενός έργου πνευματικού ή τέχνης. 
Τέχνη δίχως αξίωση τέχνης, τέχνη δίχως πρόθεση διατήρησης ενός έργου, τέχνη εκτός των καθιερωμένων ναών εμπορείας της, των δορυφορικών μουσείων και των λοιπών συστημάτων παραγωγής και διακίνησης.
Η τέχνη στη γη βρίσκεται πιο κοντά στη γλυπτική, καθώς είναι τέχνη των τριών διαστάσεων. Θα ήταν λάθος, όμως, να αποκλείσουμε έργα στη φύση δύο διαστάσεων. Η τοποθετηση αγαλμάτων στη φύση δεν εντάσσεται σε αυτήν την κατηγορία αφού η φύση είναι το αντικείμενό μας εδώ.

Πολλοί δημιουργοί της τέχνης αυτής χρησιμοποιούν υλικά που βρίσκουν στον τόπο της εγκατάστασης, άλλοι τόσοι, όμως, χρησιμοποιούν υλικά που έφεραν στο χώρο, τα δικά τους υλικά (ξεχωριστά για κάθε εγκατάσταση αλλά γιατί όχι και τις εμμονές τους). Τα υλικά μπορεί να έχουν δεχτεί επεξεργασία και επεμβάσεις, αλλά μπορεί και όχι. Αυτά τα υλικά μπορεί να είναι φυσικά, όπως χώμα ή πέτρες, νερό, οργανικά, όπως ξύλα ή φύλα, αλλά και βιομηχανικά προϊόντα, όπως μέταλλα, υφάσματα, ακόμη και φωτογραφίες.
Ένα έργο αυτής της κατηγορίας (στη φύση) μπορεί να είναι ελάχιστο, ενδεχομένως και δύσκολο να το παρατηρήσεις, πάρα πολλά όμως, είναι γιγαντιαία.

Κάποια από τα έργα της land art στήνονται σε έναν συγκεκριμένο τόπο για να μείνουν, κάποια μόνο για περιορισμένο χρονικό διάστημα και αποσύρονται οργανωμένα και κάποια άλλα παραμένουν στον χώρο μέχρι να τα απορροφήσει και πάλι η φύση. Φυσικά, μπορεί να ακουμπούν στη γη, άλλα και να μην ακουμπούν. Να βρίσκονται στο νερό; Γιατί όχι
Το έργο στη γη ενδέχεται να συνδέεται με την οικολογική συνείδηση, μπορεί όμως και όχι.
Η τέχνη στη γη ή η τέχνη της γης είναι ένα αισθητικό και καλλιτεχνικό κίνημα δημιουργίας στη φύση, στο οποίο γη και τέχνη είναι άμεσα συνδεδεμένα.

ΔΗΜΟΣ ΘΕΡΜΗΣ Μια διαφορετική γκαλερί στο Λιβάδι 


Η ίδια η φύση γίνεται ο καμβάς πάνω στον οποίο δουλεύουν αυτές τις ημέρες οι καλλιτέχνες που βρίσκονται στο «Λιβάδι του εφήμερου», όπως είναι ο τίτλος μιας ομαδικής εικαστικής προσπάθειας «για την ενσωμάτωση της εφήμερης τέχνης στη φύση».
Ο χώρος είναι ένα ακαλλιέργητο χωράφι έξω από το χωριό Λιβάδι του δήμου Θέρμης. Εκεί είναι το πεδίο όπου εικαστικοί από την Ελλάδα, τη Γερμανία και τη Ρωσία θα δημιουργήσουν τα έργα τους.
«Θα γίνουν επιτόπου, με υλικά που θα βρούμε στη φύση, όπως χόρτα, κλαδιά, ή διαμορφώνοντας το χώμα και με κάποια βοηθητικά υλικά όπως σύρμα, γάζες, σχοινιά ή φωτογραφίες» λέει ο Θανάσης Ράπτης του Φωτογραφικού Κέντρου Θεσσαλονίκης, συνδιοργανωτή μαζί με την εικαστική ομάδα «TeeToTuM» ενός τετραήμερου εργαστηρίου που ολοκληρώνεται την Κυριακή του Θωμά.
«Τα έργα θα δημιουργηθούν στο χωράφι, καθώς και στο παρακείμενο δάσος, με το οποίο υπάρχει άμεση οπτική επαφή» προσθέτει ο κ. Ράπτης για τις δημιουργίες των 17 συνολικά καλλιτεχνών, οι οποίες θα μείνουν στον χώρο όπου θα δημιουργηθούν μέχρις ότου «απορροφηθούν από τη φύση ή καταστραφούν από τις καιρικές συνθήκες» όπως λέει.

Σήμερα πέρα από τη δημιουργία των έργων, όσοι καλλιτέχνες παρακολουθούν το εργαστήριο θα παρουσιάσουν παλαιότερες ανάλογες εικαστικές παρεμβάσεις τους, οι οποίες εντάσσονται στο κίνημα της σύγχρονης τέχνης γνωστό ως Land Art. H παρουσίαση θα αρχίσει στις 9 μ.μ. σε χώρο που θα αποφασισθεί ανάλογα με τις καιρικές συνθήκες που θα επικρατούν εκείνη την ώρα. Το Σάββατο στις 5 το απόγευμα και σε συνεργασία με τον Πολιτιστικό Σύλλογο Λιβαδιωτών Θεσσαλονίκης, η μουσειολόγος Γεωργία Κουρκουνάκη θα κάνει ένα εικαστικό εργαστήριο στη φύση για παιδιά του δημοτικού, ενώ το βράδυ θα γίνει γιορτή στην πλατεία του χωριού. Τέλος, το μεσημέρι της Κυριακής θα γίνουν τα εγκαίνια και η παρουσίαση των αποτελεσμάτων του εργαστηρίου με τους καλλιτέχνες ξεναγούς στη διαφορετική αυτή έκθεση. Μάλιστα, οι διοργανωτές υπόσχονται πως θα συνοδεύεται με τσίπουρο και μουσική.
Το Λιβάδι είναι ένα ορεινό χωριό, απέχει περίπου 40 χλμ. από τη Θεσσαλονίκη και ο επισκέπτης μπορεί να θαυμάσει τη θέα προς την κοιλάδα του Ανθεμούντα, τον Θερμαϊκό και τον Όλυμπο, τα δείγματα της τοπικής αρχιτεκτονικής στο χωριό και το υπέροχο κοντινό στο χωριό δάσος.
Του Κώστα Μαρίνου στην εφημερίδα Μακεδονία.
 

Το Λιβάδι του εφήμερου…. Μια αναπάντεχα υπέροχη ημέρα (κριτική)


Ένα κείμενο της Έλσας Παπαγιανοπούλου στην στήλη: κριτική τέχνης
Όταν ο καλός μου φίλος Θανάσης Ράπτης με ενημέρωσε πριν από ένα μήνα περίπου ότι διοργάνωσε μία εικαστική συνάντηση με Έλληνες και ξένους καλλιτέχνες στον χωριό του, απλά του είπα ότι αν μπορώ θα πάω. Και ευτυχώς πήγα.
Το χωριό είναι το Λιβάδι Θεσσαλονίκης, σε υψόμετρο 850 μέτρων με υπέροχη φύση και θέα. Η εκδήλωση διοργανώθηκε στο … χωράφι του. Όλοι οι συμμετέχοντες δημιούργησαν έργα με υλικά που βρήκαν επιτόπου, και έστησαν τα έργα τους. Στο τετραήμερο της διάρκειας, προγραμματίστηκαν διάφορες δράσεις. Όλα τα έργα θα παραμείνουν στον χώρο μέχρι την οριστική τους ενσωμάτωση στην φύση.

Η μικρή μας παρέα έφτασε λίγο μετά τις δώδεκα το μεσημέρι και ήμασταν τυχεροί γιατί ξεκινούσε αμέσως η υπέροχη ξενάγηση των έργων από τον Βασίλη Καρκατσέλη, γνωστό φωτογράφο, εικαστικό και καλλιτεχνικό διευθυντή του Φωτογραφικού κέντρου Θεσσαλονίκης. Ο Βασίλης είναι ένας άνθρωπος παθιασμένος με την δημιουργία. Με την ζεστασιά, τον ενθουσιασμό και την παραστατικότητά του μας ξενάγησε, κυριολεκτικά μέσα στα έργα…. Μας έβαλε στο μυαλό του κάθε καλλιτέχνη και έτσι μπορέσαμε να καταλάβουμε την σημασία τους.

Εκεί γύρω στις 2 το μεσημέρι έκανε την εμφάνισή της μία ομάδα με τύμπανα. Με τον ρυθμό τους τραγουδήσαμε, χορέψαμε, ήπιαμε και τα τσίπουρά μας. Αν δεν μας πρόδιδε ο καιρός που μαύριζε γύρω στα βουνά, θα μας έπιανε το βράδυ.
Οι καλλιτέχνες 17, 2 ξένοι και 15 έλληνες, 17 τα έργα, το κάθε ένα με την δική του ξεχωριστή ιστορία και ομορφιά. Παρόντες όλοι και πρόθυμοι να σου μιλήσουν για την δουλειά τους, ενθουσιασμένοι για αυτήν την πρωτότυπη δράση. Μερικοί ταξίδεψαν για με την οικογένειά τους, μίνι διακοπές ταυτόχρονα.
Αν ποτέ βρεθείτε προς το Λιβάδι ρωτήστε που βρίσκονται και επισκεφτείτε τα. Καθίστε απέναντι στην μεγάλη βελανιδιά και χαλαρώστε. Γίνετε ένα με την φύση όπως είναι και τα έργα. Και ίσως ακούσετε τον απόηχο των τυμπάνων και χορέψετε και εσείς. Συμβουλή, να έχετε και λίγο τσιπουράκι μαζί σας να πιείτε στην υγεία αυτών που είχαν την ιδέα και αυτών που δημιούργησαν, όπως κάναμε και εμείς.
Ήταν μία υπέροχη μέρα και ελπίζω οι ιθύνοντες να διοργανώσουν και του χρόνου την δράση αυτή.

Από τα εγκαίνια. Γλέντι με το 'Κρουστόφωνο'

https://www.youtube.com/watch?reload=9&v=7Wt2WI-vfgA&fbclid=IwAR1-6LC4-…

Στη σελίδα του εργαστηρίου στο facebook

https://www.facebook.com/events/539003242797334/ 
μπορείτε να παρακολουθήσετε την εξέλιξη ενσωμάτωσης των έργων στη φύση και πολύ περισσότερες φωτογραφίες.

Για το έργο του Βασίλη Καρκατσέλη, με σχετικά κείμενα και φωτογραφίες από την εξέλιξη του έργου του στον χρόνο, βλέπε στην παρακάτω διεύθυνση:
http://karkatselis.weebly.com/land-art-sigmatauomicron-lambdaiotabeta94…