Νέες Κωδωνοφορίες
Έκθεση φωτογραφίας στο πλαίσιο του 3ου Ευρωπαϊκού Φεστιβάλ Κωδωνοφορίας 2016 «ΟΙ ΔΡΟΜΟΙ ΤΟΥ ΚΟΥΔΟΥΝΙΟΥ»
Την Τρίτη 16 Φεβρουαρίου, στις 20.00 σας προσκαλούμε στο Γενί Τζαμί (Παλαιό Αρχαιολογικό Μουσείο) για τα εγκαίνια της θεματικής ομαδικής έκθεσης φωτογραφίας, με τίτλο: «Νέες Κωδωνοφορίες».
Μία δράση για τα έθιμα κωδωνοφορίας στον ευρωπαϊκό χώρο
[iframe width="560" height="315" src="https://www.youtube.com/embed/I3oyAlzOu80" frameborder="0" allowfullscreen][/iframe]
Η έκθεση παρουσιάζει φωτογραφίες από δρώμενα και έθιμα «κωδωνοφορίας» σε διάφορα μέρη της Ελλάδος, καθώς και φωτογραφίες από τη 2η Ευρωπαϊκή Πομπή Κωδωνοφόρων που έγινε πέρυσι στη Θεσσαλονίκη.
Στην έκθεση συμμετέχουν: Γιώργος Γκιζάρης, Εύη Δαλλίδου, Δήμος Έππας, Άννα Καλίδου, Ιωάννα Καραγιαννίδου, Θεανώ Καραολανίδου, Βασίλης Μαντάς, Τριάδα Μαραγκόζη, Δημήτρης Μιχαηλίδης, Κάλλη Μπέλλου, Σταύρος Ξηρός, Μάιρα Παλτίδου, Παύλος Παπαδόπουλος, Νίκος Πρίπορας, Θανάσης Ράπτης, Άγγελος Σοφιανίδης, Ιορντάνκα Τένοβα, Χρήστος Χίτσιος.
Η έκθεση θα διαρκέσει έως τις 12 Μαρτίου 2016.
Η παραγωγή είναι του Φωτογραφικού Κέντρου Θεσσαλονίκης (www.fkth.gr) με την υποστήριξη της Δημοτικής Πινακοθήκης Θεσσαλονίκης.
Γενί Τζαμί (Παλαιό Αρχαιολογικό Μουσείο), Αρχαιολογικού Μουσείου 30, τηλ.: 2310 857 978
Ημέρες και ώρες λειτουργίας: Τρίτη – Παρασκευή 10:00 – 18:00, Σάββατο 11:00 – 15:00, Κυριακή και Δευτέρα κλειστά
«Οι δρόμοι του κουδουνιού» …οδηγούν στη Θεσσαλονίκη!
Θεσμός γίνεται πλέον για τη Θεσσαλονίκη και τη Βόρεια Ελλάδα η δράση «δρόμοι του κουδουνιού». Μετά την επιτυχία που γνώρισε πέρσι, διοργανώνεται και φέτος, για τρίτη φορά η μεγάλη πομπή κωδωνοφόρων.
Από την12η μέχρι την 21η Φεβρουαρίου του 2016, «οι Δρόμοι του Κουδουνιού» θα δώσουν για τρίτη συνεχή χρόνια δυναμικά το «παρών», παρουσιάζοντας στην πόλη της Θεσσαλονίκηςτα έθιμα της κωδωνοφορίας με δεκάδες δράσεις και πλούσια events. Εικαστικά happenings, θεματικές προβολές, εκθέσεις φωτογραφίας, workshops για μικρούς και μεγάλους, ημερίδες, θέατρο σκιών, μουσικές συναυλίες, και πολλές ακόμη δράσεις θα «δονήσουν» την πόλη, με αποκορύφωμα την 3η Ευρωπαϊκή πομπή κωδωνοφόρων που θα ξεσηκώσουν Θεσσαλονικείς και επισκέπτες παρασέρνοντάς τους στον επιβλητικό ρυθμό τους.
Στην πομπή, η οποία θα πραγματοποιηθεί από το Λευκό Πύργο μέχρι την πλατεία Αριστοτέλους, την Κυριακή 21 Φεβρουαρίου, θα συμμετάσχουν πάνω από 1500 κωδωνοφόροι, με τους μουσικούς τους από την Ελλάδα και το εξωτερικό. Η συγκεκριμένη δράση αποτελεί την κορύφωση μια σειράς εκδηλώσεων που έρευνα τα έθιμα της κωδωνοφορίας.
Οι «δρόμοι του κουδουνιού» συγκεντρώνουν, κάθε χρόνο, ομάδες από την Ελλάδα αλλά και από το εξωτερικό. Στις προτεραιότητες της δράσης συμπεριλαμβάνονται η επιστημονική καταγραφή των δρώμενων, ιστορικά αλλά και στη σύγχρονη εξέλιξή τους, ο εκπαιδευτικός χαρακτήρας καθώς και ο συνδυασμός τους με τη ψυχαγωγία.
Φωτογραφία και Κωδωνοφορία
Λίγα λόγια για την ανάγκη εμπλοκής της φωτογραφίας στα «λαϊκά δρώμενα»
Το Φωτογραφικό Κέντρο Θεσσαλονίκης συνεχίζει και φέτος τη διπλή του προσπάθεια: ενημέρωση του κοινού για τα δρώμενα της Κωδωνοφορίας (προέλευση από τα βάθη της αρχαιότητας) και εμπλοκή των φωτογράφων στην αναπαράσταση των παραδοσιακών αυτών δρώμενων. Αυτή η προσπάθεια ακολουθεί δύο άξονες: τη διοργάνωση μιας ακόμη σειράς ομαδικών θεματικών φωτογραφικών εκθέσεων, εντός και εκτός έδρας, καθώς και ομαδικών θεματικών φωτογραφίσεων για την εξοικείωση των φωτογράφων με τις δυσκολίες του συγκεκριμένου αυτού είδους και τη δημιουργία νέου υλικού
Όπως θα περίμενε κανείς, οι σε εξέλιξη εκθέσεις στέκουν στο μεταίχμιο της ατομικής δημιουργίας, στο μεταίχμιο της συνεργασίας του παλαιού με το καινούργιο, στο μεταίχμιο της εναλλαγής, φυσικά και με βραχυπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες επιδιώξεις.Οι εκθέσεις που δημιουργούνται έχουν κεντρικούς ήρωες, αυτούς που ενδιαφέρονται και εργάζονται ακατάπαυστα για να περισυλλέξουν τα σκόρπια κομμάτια της παλαιάς και της νέας πολιτιστικής μας παράδοσης ή κληρονομιάς.
Οι φωτογράφοι ενώνουν τις δυνάμεις τους με τις ανά την επικράτεια τοπικές πρωτοβουλίες διαφυγής ή εμπλουτισμού του λεξιλογίου έκφρασης, κοινωνικής ενσωμάτωσης και διερεύνησης του εγώ. Οι φωτογράφοι, με μία παραδοσιακή τεχνική/αποστολή του μέσου (αυτή της αδιαμεσολάβητης καταγραφής των όσων συμβαίνουν γύρω τους) με τη συμμετοχή τους στην καταγραφή των δρώμενων, εμπλουτίζουν τα εκφραστικά τους μέσα προς νέες (ή μήπως ξεχασμένες;) πολιτιστικές κατευθύνσεις και δημιουργικές ενατενίσεις.
Η μακροχρόνια εμπλοκή των φωτογράφων με κάτι έξω από τις σύγχρονες αισθητικές πρακτικές της σημερινής τέχνης, είναι προφανές πως σε βάθος χρόνου, αποδίδει προς δύο κατευθύνσεις: με τον εμπλουτισμό της σημερινής θεματολογίας τους (δυνατότητες), αλλά και με μία πιο πολύμορφη σύμμειξη/ανάπτυξη των τεχνών (αναδημιουργία).
Μέσω του δημιουργικού ανάμειξης της φωτογραφίας με τα δρώμενα της δικής μας παράδοσης (που παραδοσιακά δεν την περιλαμβάνουν) ίσως λειτουργήσει μία άλλου τύπου ανάπτυξη και μια σε βάθος διάνθηση των παραδοσιακών πρακτικών και αξιών. Έχουμε ανάγκη μια νέα έμπνευση για μετεξέλιξη και των δύο πόλων αυτής της συνεργασίας, για μία αξιοποίηση των δημιουργημάτων του λαού, δίχως λαϊκισμούς,
Η νεώτερη των εικαστικών τεχνών η φωτογραφία καλείται να λειτουργήσει με θεματογραφία κάποια από τα παλαιότερα έθιμα της Ελληνικής υπαίθρου, τόσο ίδια, και τόσο διαφορετικά μεταξύ τους, να αναδείξει συνδέσεις και διαφοροποιήσεις. Η σημερινή φωτογραφική δημιουργία καλείται αφού ξεπεράσει το φολκλόρ, να βρεθεί σε συνομιλία με το πολιτιστικό ένστικτο του Έλληνα, και με μια άλλου τύπου καταγραφή ή φωτογραφία ντοκουμέντου να φέρει τις σύγχρονες δημιουργικές αξίες σε διάλογο με την μέθεξη της συν- μετοχής στην τέλεση.
Ας μην ξεχνάμε πως η άμεση συμμετοχή όλων, ίσως, είναι αυτό που έχει ανάγκη η χώρα μας στη νέα εποχή που ανέτειλε.
Βασίλης Καρκατσέλης
Γενί Τζαμί ή παλιό Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης
Yeni Cami, ο τελευταίος ισλαμικός ευκτήριος οίκος της Θεσσαλονίκης. Χτίστηκε το 1902 στην ευρωπαϊκή συνοικία Hamidiye (Χαμηδιέ), τη συνοικία "των Πύργων", που βρισκόταν έξω από τα τείχη της πόλης (σημερινή οδό Αρχαιολογικού Μουσείου 30, στο Φάληρο).
Σύμφωνα με ιστορικές πληροφορίες το κτίριο οικοδομήθηκε με προτροπή του στρατάρχη του 3ου σώματος του Αυτοκρατορικού στρατού, Χατζή Μεχμέτ Χαϊρί Πασά, υπό την αιγίδα της Αυτού Μεγαλειότητος, Προστάτη της Χαλιφείας, Αμπντουλχαμίτ Β’.
Στις αρχές του 20ού αιώνα η Θεσσαλονίκη βρισκόταν ακόμη υπό την Οθωμανική κυριαρχία και χαρακτηριστικό της ήταν το "μωσαϊκό" εθνικοτήτων και θρησκειών των κατοίκων της. Οι Εβραίοι, οι Ορθόδοξοι Χριστιανοί και οι Μουσουλμάνοι ήταν οι θρησκευτικές ομάδες που υπερείχαν αριθμητικά (υπήρχαν όμως και Αρμένιοι, Εξαρχικοί, Καθολικοί, Προτεστάντες).Τα έξοδα για την ανέγερση του συγκεκριμένου τεμένους ανέλαβαν εξισλαμισμένοι Εβραίοι, οι λεγόμενοι ντονμέδες (Dönme/Donmeh). Προορίζονταν εξάλλου να αποτελέσει τον ιερό λατρευτικό χώρο τους.
Τα σχέδια ανήκουν στον Ιταλό αρχιτέκτονα Vitaliano Poselli, ο οποίος από το 1888 είχε αναλάβει μεγάλο μέρος των αρχιτεκτονικών παρεμβάσεων στην πόλη (κτίρια με δικό του σχέδιο είναι ακόμη το Διοικητήριο, το κτίριο της παλιάς Φιλοσοφικής Σχολής, το Γ' Σώμα Στρατού, η βίλα Αλλατίνι, η Βίλα Morpurgo, κ.α.). Μετά τη μικρασιατική καταστροφή και την ανταλλαγή των πληθυσμών (1923-1924), στο Γενί Τζαμί έβρισκαν καταφύγιο για μικρό διάστημα πρόσφυγες που κατέφθαναν στην πόλη.
Από το το 1924 και ως το 1963 μετά την απέλαση των Ντονμέ από τη Θεσσαλονίκη, λειτούργησε εκεί το Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης (έως τη μεταφορά του σε χώρο στην οδό Λ. Στρατού, απέναντι από την πλατεία ΧΑΝΘ, όπου βρίσκεται ακόμη). Έκτοτε λειτουργεί ως εκθεσιακός χώρος του Δήμου Θεσσαλονίκης. Οι σεισμοί του 1978 προκάλεσαν κάποιες ζημιές, με συνέπεια την ανάγκη συμπλήρωσης των αποσπασθέντων επιχρισμάτων.
Το Γιενί Τζαμί είναι κτίριο διώροφο και συνδυάζει τη μουσουλμανική παράδοση με τις αρχιτεκτονικές τάσεις της εποχής του. Έχει ακόμη στοιχεία της εκλεκτικιστικής αρχιτεκτονικής του 20ού αιώνα, στοιχεία αναγέννησης και μπαρόκ και επιρροές βυζαντινές, ισλαμικές και νεοκλασικές. Το οικοδόμημα περιλαμβάνει κυρίως τέμενος, ορθογώνιο, διώροφο, αυτοκρατορικό διαμέρισμα και το προστώο.
Η κυρία είσοδος διανοίγεται κατά τον άξονα της Μέκκας. Το τέμενος που σχεδιάστηκε ήταν ένα μικρότερης και λιτότερης κλίμακας «αντίγραφο» του τεμένους της βαλιντέ Περτεβνιγιάλ, στο Ακσαράι της Κωνσταντινούπολης (ο Poselli πιθανότατα το είχε δει πριν την αποχώρησή του από την Πόλη). Η τελική κατασκευή πάντως αποτελεί μάλλον επανάληψη του σουλτανικού τεμένους του ανάκτορου Γιλντίζ, του αρχιτέκτονα των ανακτόρων, Ν. Balyan. Στο προαύλιό του υπάρχουν μαρμάρινα γλυπτά της Ρωμαϊκής εποχής και των πρωτοχριστιανικών χρόνων (σαρκοφάγοι, επιτύμβια, ανάγλυφα, τιμητικές και ταφικές στήλες κ.α.) από ολόκληρη τη Θεσσαλονίκη.
