“Life is good”
Μια έκθεση σύγχρονης δημιουργικής φωτογραφίας
10 φωτογράφοι από την Ελλάδα και το εξωτερικό συμμετέχουν σε μια δυναμική έκθεση και συνομιλούν για την ανθρώπινη υπόσταση. Χρησιμοποιώντας σύγχρονες διαφορετικές φωτογραφικές τεχνικές και φόρμες, αφηγούνται καταστάσεις, θέτουν ερωτηματικά για την ύπαρξη, συμπυκνώνουν διαδρομές ιδεολογικές και πραγματικές, αυτοπροσδιορίζονται πολιτικά, κατανοούν την αδυναμία, διερευνούν την σεξουαλικότητα και τον ψυχισμό, αποδέχονται την ανθρώπινη κατάσταση.
Παραγωγή: Φωτογραφικό Κέντρο Θεσσαλονίκης.
Επιμέλεια: Αλέκα Τσιρώνη
“Tettix Art Gallery” (Διαλέττη 3, Θεσσαλονίκη, τηλ. 2310243304)
Εγκαίνια: 10 Απριλίου 2013, στις 20,30.
Διάρκεια έκθεσης έως 30/04/2013
Ώρες λειτουργίας: Δε-Πα 18.00-21.00, Σα 11.00-14.00
Οι φωτογράφοι που συμμετέχουν είναι οι:
Andreas Kauppi (Σουηδία), Rawn Em (Καναδάς), Dmitry Kuklin (Ρωσία),
Karin Schranz (Αυστρία), Jeanyves Rousson (Γαλλία) και
Κώστας Μασέρας, Αλέκα Τσιρώνη, Βασίλης Καρκατσέλης,
Μαριάννα Μπαζάκα, Ευθύμης Μουρατίδης.
Μικρό εισαγωγικό κείμενο της επιμελήτριας
Η έκθεση αυτή αφορά στην δηλωμένη πια ανάγκη του ατόμου να αυτοπαρατηρείται και να αυτοπροσδιορίζεται ως «άνθρωπος». Αποτελούμε το σώμα της κοινωνίας, είμαστε συνοδοιπόροι της ζωής, υφιστάμεθα και δημιουργούμε ιδεολογίες ή και ιδεοληψίες.
Αφαιρώντας κάθε αναφορά σε χωροχρονικά πλαίσια, το πρόσωπο, το σώμα δείχνει να διατηρεί την ελευθερία της έκφρασης, της επιλογής και της δήλωσης, απαλλαγμένο από επιθετικούς προσδιορισμούς. Ο προφορικός ή γραπτός λόγος εμφανίζεται μάλλον ανεπαρκής στο να περιγράψει την βιωμένη σωματικά εμπειρία. Η γλώσσα περιγράφει, διαπιστώνει, το σώμα όμως βιώνει. Γίνεται έτσι το «καθαρό» μέσο, που φέρει ανάγκες και επιλογές πολιτικές, κοινωνικές, ηθικές, μιλά και αφηγείται ψυχολογικές καταστάσεις.
Οι άνθρωποι δείχνουν να «χάνονται» κάτω από την πίεση της μαζικότητας (και όχι συλλογικότητας): «μαζική» πληροφόρηση, «μαζικά» πρότυπα αισθητικής, «μαζικός» πολιτικός λόγος, ψυχολογία της μάζας. Πώς βιώνεται αυτή η μοναχικότητα του μαζικοποιημένου? Μπορεί ο άνθρωπος να διακρίνει την μαζικοποιημένη «εκπαίδευσή» του από την προσωπική επιλογή του και σε ποιο βαθμό, ή αποδεικνύεται ένας ατέρμονας αγώνας; Είναι ο ετεροκαθορισμός το κυρίαρχο και τι περιθώρια απόκλισης υπάρχουν;
Δέκα φωτογράφοι (πέντε Έλληνες και πέντε αλλοδαποί) συναντιούνται φωτογραφικά και συνομιλούν με τον κώδικα του μέσου τους, περί της ανθρώπινης υπόστασης. Φαίνεται ότι οι συνισταμένες είναι κοινές: Ιδεολογική και πολιτική αντίληψη, εξερεύνηση του «κακού» εαυτού, περιήγηση και παρατήρηση του «κόσμου», ψυχικές εμμονές, αυτοσαρκασμός και αμφισβήτηση, παρηγορία και αποδοχή, μεταμόρφωση των σωμάτων σε φορείς ιδεών, ερωτημάτων και θέσεων.
Αλέκα Τσιρώνη
Φωτογράφος
Ο άνθρωπος ως συνισταμένη και ως συνιστώσα μέσα σε μια κοινωνία που προσδιορίζει για να προσδιοριστεί, που έχει ανάγκη να προσδιοριστεί για να προσδιορίσει τα “τέκνα” της. Κρυφές πτυχές της ανθρώπινης μέθεξης, της ανθρώπινης αν-εκπλήρωσης, της ανθρώπινης γενναιότητας και του ανθρώπινου τρόμου. Εικόνες και οπτικές αναζητήσεις που σε πρώτο επίπεδο φαντάζουν ανοίκειες, σε δεύτερο καταλήγουν τόσο κοντά σε δικές μας ανίδωτες σκέψεις και αναπόδεκτα ταξιδέματα της ψυχής και της λογικής μας.
Εν αρχή ην ο λόγος, λοιπόν… εν οπτικό συγκέρασμα δέκα φωτογράφων με κοινή συνισταμένη και συνιστώσα το ΕΓΩ, το ανθρώπινο- απάνθρωπο, το ατομικό-ομαδικό, το αναπότρεπτα οικείο.
Σμαρώ Πλατιώτη,
Σκηνοθέτις-Θεατρολόγος
Η φωτογραφία σταματά τη ροή του χρόνου. Η αμφισβήτηση θεσφάτων περί του απαράμιλλου, περί του ιερού, ενός τέτοιου χρόνου, προσφέρει δυνατότητες επεξεργασίας ή ανάλυσης του. Η δημιουργία ενός έργου με ή από φωτογραφίες θέτει σε κίνηση ξανά αυτόν το νεκρό χρόνο. Το προκύπτον, ενδεχομένως, περιέχει περισσότερους του ενός χρόνους, σίγουρα, πάντως, αυτόν της κατασκευής του. Η χειρονομία του κατασκευαστή του προσθέτει ερωτηματικά. Επιπροσθέτως ένα τέτοιο φωτογράφημα αναπτύσσεται σε περισσότερες των δυο διαστάσεων του απλού φωτογραφικού έργου. Το ίδιο παραλλάσει και τα συγκεκριμένα όρια του. Ανοίγεται στον τόπο και το χρόνο του θεατή.
Venianakis Andreas
Περί έρευνας
Η εκ του φυσικού παρατήρηση της πραγματικότητας αποτελεί το σημείο εκκίνησης της κάθε γνώσης. Πρόκειται για το ίδιο σημείο εκκίνησης της φωτογραφικής περιπέτειας. (Τι άλλο μπορεί να είναι η τέχνη έξω από την φαντασιακή και πνευματική περιήγηση στον κόσμο της ύλης αλλά και των ιδεών;)
Με την παρατήρηση (και τη φωτογράφηση) η εξωτερική όψη των πραγμάτων αποκαλύπτεται (Α φάση). Η τέχνη (και η φωτογραφία) συνεισφέρουν στη γνώση, έστω και σαν εργαλείο ή σύστημα διερεύνησης και εμπλουτισμού του πραγματικού.
Κατά την παρατήρηση εισέρχεται η σκέψη. Γενικεύει τα δεδομένα των αισθήσεων και της αντίληψης, αφήνει στην άκρη ότι δεν είναι ουσιαστικό και προχώρα προς την ουσία των πραγμάτων, η οποία εκφράζεται μέσα από αφηρημένες έννοιες, όπως αυτές της ύλης, της τάξης, της κίνησης κτλ.
Ο άνθρωπος μαθαίνει να γνωρίζει τον εξωτερικό κόσμο και κατά τη διάρκεια της δράσης του, ψάχνοντας, ενεργώντας επ αυτού. Επηρεάζει και επηρεάζεται. Κλασσικό παράδειγμα ο φωτογράφος που μαθαίνει τον γύρω του κόσμο, και τη φύση φωτογραφίζοντάς την.
Η γνώση που αποκτά με αυτόν τον τρόπο, θέλει επαλήθευση. Η πρακτική της επαλήθευσης δείχνει το βαθμό επιτυχίας, εδραιώνει, σιγουρεύει τη γνώση. Ο φωτογράφος που διδάχτηκε, έτυχε ή είδε μια καλή λήψη, επαναλαμβάνει την τεχνική, το κάδρο, τη γωνιά λήψης ή το φωτισμό για να βεβαιωθεί ότι πράγματι κατέκτησε κάτι.
Η πρακτική δραστηριότητα μας επιτρέπει να επαληθεύουμε το κάθε στάδιο της γνώσης μας, την κάθε αλήθεια που ανακαλύπτει η νόηση. Η αλήθεια μιας σκέψης επαληθεύεται συνεχώς στην πράξη. Η επαληθευμένη αλήθεια παίρνει το χαρακτήρα της αυθεντικής αλήθειας, όπως στην τέχνη παίρνει το χαρακτήρα έκθεσης, κινήματος, φιλοσοφικού ρεύματος.
Καμία γνώση δε σταμάτα στο στάδιο της αφηρημένης σκέψης ή της απλής επαλήθευσης. Προχωρά σε νόμους. Το ίδιο και τα έργα μας. Το επόμενο επαληθεύει το προηγούμενο συνεχώς. Το τελευταίο μιας έρευνας, μιας σειράς εμπεριέχει όλα τα βήματα, αν και όχι υποχρεωτικά αν δεχθούμε ότι κι όλας έχει αρχίσει ένας άλλος, νέος δρόμος έρευνας. Πάντως, η σειρά δείχνει όλες τις αλήθειες που βρεθήκανε.
Ο κόσμος εκεί έξω υπάρχει και λειτουργεί ανεξάρτητα από εμάς. Στην ουσία είμαστε τα υποκείμενα της πορείας του. Παρ όλα αυτά, μπορούμε να επηρεάσουμε την ροη του με τα έργα μας, με τον ίδιο τρόπο που επηρεάζει την πλημύρα ενός πόταμου το κουβαράκι με χώμα που έριξε το παιδάκι της διπλανής παρέας ή η σακούλα με τα σκουπίδια που αφήσαμε να παρασυρθεί από τα αφρίζοντα νερά. Ανεξάρτητα από αυτό, μπορεί να γίνει θαυμάσια γνωστός, μέσω των έργων μας, ακόμη και ο κόσμος του μη ορατού, του μη αντιληπτού. Μέσω των έργων μας εισχωρούμε (;) στην ουσία των φαινομένων, ανακαλύπτουμε τους αντικειμενικούς νόμους της φύσης αλλά και της κοινωνίας και τους θέτουμε στην υπηρεσία του ιδίου του ανθρώπου.
Η φωτογραφία, σα μεγεθυντικός φακός, είναι ή μπορεί να είναι ένα από τα εργαλεία διείσδυσης από το περίβλημα στην ουσία, στο ένδον.
Η γνώση δεν είναι μια στατική (φωτογραφική όπως λέει ο πολύς κόσμος που δεν γνωρίζει τη δύναμη του μέσου αυτού) αντανάκλαση της πραγματικότητας, αλλά ένα πολύπλοκο διαλεκτικό προτσές , που αναπτύσσεται κατά στάδια, συνδεδεμένα μεταξύ τους, απορρέοντα το ένα από το προηγούμενο. Η τέχνη είναι ένα λιπαντικό αυτής της διαδικασίας. Με αυτήν διευκολύνεται η αποκάλυψη των γενικών βάσεων, των αρχών, της δομής, των νομοτελειών, εντελή της ουσίας των πραγμάτων, αρκεί να ενδιαφέρεται να το πράξει.
Φυσικά, η τέχνη δεν έχει καμιά σχέση με την επιστήμη.
Επιμύθιο:
Η γνώση δε χαρίζεται, κατακτιέται. Μπορεί να μην σώζει, αλλά προσφέρει ικανοποίηση σε αυτόν που την κατέχει και ευκολία στο να διατυπώνει τα επόμενα ερωτήματα.
Βασίλης Καρκατσέλης
Την τελευταία ημέρα της έκθεσης ¨έτρεξε¨ happening. Η φωτογραφία είναι του Σταύρου Σταματίου. Η πρόσκληση ανέφερε:
Η έκθεση μας τελειώνει.
Την τελευταία ημέρα της έκθεσης, Τρίτη 30 Απριλίου 2013,
από τις 6,00 μέχρι τις 9,00 μμ σας περιμένω στην Γκαλερί.
Φέρτε τον υπέροχο εαυτό σας με στόχο να ενσωματωθεί,
με τον έναν ή άλλον τρόπο, στη συνέχεια της πορείας του ούτως ή άλλως ανοικτού έργου μου.
Τρόπος συμμετοχής/ ένταξης πρώτος:
Φέρνετε φωτογραφία του προσώπου σας ή λεπτομέρεια αυτού, σε λουρίδα ύψους 2 εκατοστών και όποιου πλάτους. Εάν δεν είναι σε αυτές τις διαστάσεις, κανένα πρόβλημα. Φέρτε αυτήν που θέλετε/έχετε και θα την φτιάξουμε επί τόπου. Στόχος να ενσωματωθεί στις υπόλοιπες του έργου.
Τρόπος συμμετοχής/ ένταξης δεύτερος:
Φωτογραφίζεστε μπροστά στη βαλίτσα του έργου μου. Στόχος να δημιουργηθεί η πρώτη ύλη για το επόμενο έργο, που θα διαλέγεται με αυτό. Ο φωτισμός studio και όλα τα απαραίτητα θα βρίσκονται εκεί από εμένα.
Για το βασικό έργο/εγκατάσταση του Βασίλη Καρκατσέλη
κείμενο για τον τοίχο και σχετικές λεπτομέρειες:
http://karkatselis.weebly.com/life-is-good.html
Για το αποτέλεσμα της δράσης στον εξωτερικό τοίχο κτλ:
http://karkatselispainting.weebly.com/life-is.html
Για την έκθεση ....περισσότερα:
https://www.facebook.com/events/252506938220215/
Συνέντευξη της επιμελήτριας στον Θανάση Ράπτη για το περιοδικό ΦΙΛΜ ΝΟΥΑΡ
1. Η ζοφερή ατμόσφαιρα που αποπνέει η έκθεση γίνεται αμέσως αισθητή στο θεατή. Προς τί ο τίτλος "Life is good"; Μπορούμε έτσι εύκολα με τις λέξεις να 'καλοπιάσουμε' τη ζωή;
Η έννοια του «ζοφερού» προσιδιάζει, στο σκεπτικό της έκθεσης, στην έννοια του «ανομολόγητου», είτε βιωματικού είτε γνωστικού. Τα διευρυμένα, όμως, όρια του ανομολόγητου είναι αυτά που «περιθάλπουν» την κατανόηση, την παραδοχή (ίσως όχι την οπωσδήποτε αποδοχή). Φαίνεται να υπάρχει ένα έλλειμμα στη βεβαιότητα, με την οποία αυτοπεριγραφόμαστε. Οι κοινωνικοί, κατά κύριο λόγο, ρόλοι που υποδυόμαστε (εντός και εκτός εισαγωγικών) λειτουργούν μάλλον περιοριστικά στην ειλικρίνειά μας. Ο λόγος μας μετατρέπεται σε περιγραφές προφανών πραγμάτων και καταστάσεων, απουσιάζει ή είναι περιορισμένη, στην καλύτερη εκδοχή, η αντίληψη και εκφορά μη ανακυκλούμενων προτάσεων. Το επαναλαμβανόμενο, το περιττό, το σπασμωδικό, το εχθρικό ή και το συμπτωματικό, το περιστασιακό, το τυχαίο είναι τα κυρίαρχα χαρακτηριστικά του λόγου μας. Σαν πολιτικά όντα το βιώνουμε και ιδιωτικά πλέον. Η ολότητα, η συγκρότηση είναι μάλλον το ποθούμενο. Η έκθεση πραγματεύεται, λοιπόν, την έκφραση της «ελευθερίας» του ανθρώπου να αυτοπαρατηρείται και να αυτοπροσδιορίζεται, σε έναν προσωπικό μονόλογο. οι μικρές θεματικές ενότητες του κάθε φωτογράφου όμως συνδιαλέγονται, σε μια απόπειρα σκιαγράφησης του όλου. Το «life is good», λοιπόν, έρχεται αφ ενός να κηρύξει την «βιωματική» ζωή ως αγαθό, ως αξία, αφ ετέρου να σαρκάσει λίγο την ευκολία με την οποία χρησιμοποιούνται παρόμοιες εκφράσεις.
2. Οι φωτογραφίες που αποτελούν την έκθεση διαφέρουν στην αισθητική, ακόμη και στην τεχνοτροπία. Με ποιά κριτήρια έγινε η επιλογή;
Τα κριτήρια είναι τελείως αυθαίρετα και υποκειμενικά. Αντικατοπτρίζουν προφανώς τις προτιμήσεις της επιμελήτριας, έχοντας γνώση ότι η έκθεση δεν είναι ντοκουμέντου (με την κυριολεκτική έννοια). Εκτίθενται φωτογραφίες μεσαίου φορμά – κυανοτυπίες εκτυπωμένες σε χαρτί ακουαρέλας, αναλογικές, ψηφιακές, με ψηφιακή επεξεργασία, κολλάζ, slide-show φωτογραφιών, φωτογραφίες που έχουν μετατραπεί σε «εγκατάσταση». Ενδιαφέρει πάντα η δυνατότητα μετασχηματισμού της ίδιας ιδέας σε διαφορετικού μέσου και έκφρασης φωτογραφικά έργα. Με δεδομένο ότι όλες οι φωτογραφίες είναι σύγχρονες, είναι πρόκληση η επιλογή των διαφορετικών αισθητικών και τεχνοτροπιών που πραγματεύονται το ίδιο θέμα. Στη σύγχρονη τέχνη είμαστε εξοικειωμένοι με το ότι το μέσο είναι η ιδέα. Στην παρούσα έκθεση, αντιστρέφοντας τους «ρόλους», ο γνώμονας ήταν η ιδέα να είναι το μέσο.
3. Η εξαΰλωση της ανθρώπινης μορφής και ο θάνατος είναι θέματα που πάντα απασχολούσαν τους καλλιτέχνες. Ποιά μπορεί να είναι η νοηματοδότησή τους σήμερα, στους κρίσιμους καιρούς που ζούμε;
Πράγματι, η ανυπαρξία, το τέλος είναι ένα από τα καίρια θέματα διαπραγμάτευσης στην τέχνη, ιδίως στην οντολογική της διάσταση. Σήμερα, η ανυπαρξία νοηματοδοτείται και/κυρίως ως απώλεια ταυτότητας. Σε περιβάλλοντα πολιτιστικά «ομογενοποιημένα», με κυρίαρχα πρότυπα αισθητικής και «πληροφορίας», ο άνθρωπος δείχνει να ασφυκτιά από την έλλειψη ουσιαστικής κατανόησης του κόσμου του, να συνθλίβεται από τον όγκο των πληροφοριών, που είναι κατά κύριο λόγο μόνο αυτό (πληροφορίες). Δυσκολεύεται να αναπτύξει διαδρομές σκέψεις που να αποκλίνουν απ αυτές της κυρίαρχης κουλτούρας ή αντίθετα αναλώνεται σε περιπτωσιολογικές καταστάσεις, χωρίς να μπορεί να συνθέσει γνώμη για το «όλον» και τη θέση του σ αυτό. Η συνείδηση, λοιπόν, αυτής της χειραγώγησης, μετατρέπει το ιδιωτικό σε πολιτικό. Ο «φωτογραφικός» θάνατος, στην προκειμένη περίπτωση, είναι η αλληγορική δήλωση του φωτογράφου των διαδρομών και επιλογών του (στην πολιτική, ιδεολογική και συνειδησιακή διάσταση), που ο ίδιος αποτιμά ως κυρίαρχες στην ζωή του.
4. Πόσο αναγκαίος είναι ο αυτοσαρκασμός στον καθημερινό αγώνα μας στην εξερεύνηση του «κακού» μας εαυτού και, εν τέλει, στην κατάκτηση της αυτογνωσίας;
Ο αυτοσαρκασμός νομίζω ότι είναι εξ ορισμού μια μέθοδος αυτοκριτικής και αυτογνωσίας. Προϋπόθεση βέβαια είναι ότι μέχρι έναν βαθμό έχουμε συνείδηση της διάστασης μεταξύ του είναι μας και της εικόνας μας. Εξάλλου, εκεί στοχεύει και από εκεί αντλεί τη «θεματολογία» του: στην ανακολουθία «θέλω-μπορώ», «δηλώνω-πράττω». Με εκτονωτικό (κυρίως μέσω του χιούμορ) τρόπο, απελευθερώνει τη σύγκρουση των παραπάνω.
