ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΜΙΑΣ ΗΜΕΡΑΣ
ΜΑΤΙΑ ΠΑΝΤΟΣ ΚΑΙΡΟΥ ΣΥΝΕΧΙΖΟΥΝ ΝΑ ΜΑΣ ΒΛΕΠΟΥΝ
(και ελπίζουμε να συνεχίσουν να το κάνουν για πολλούς μήνες ακόμη) πάνω από τα κλαδιά του δέντρου στο ύψος της Τσιμισκή 22
Ολοκληρώθηκε με μεγάλη επιτυχία η ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΜΙΑΣ ΗΜΕΡΑΣ - HAPPENING που πραγματοποιήθηκε το Σάββατο 24 Φεβρουαρίου, από τις 9.00 το πρωί μέχρι τις 3.00 το μεσημέρι, στο χώρο του αιθρίου του Παλιού Ταχυδρομείου (κτίριο καταστήματος Old Post) και του πεζοδρομίου που βρίσκεται στην είσοδο του κτιρίου επί της οδού Τσιμισκή 22,στη Θεσσαλονίκη.
Η Εκδήλωση διοργανώθηκε από τον Εμπορικό Σύλλογο Θεσσαλονίκης και το Φωτογραφικό Κέντρο Θεσσαλονίκης στα πλαίσια των δράσεων-προωθητικών ενεργειών που προγραμματίζει να υλοποιήσει ο Εμπορικός Σύλλογος Θεσσαλονίκης στο έτος 2007, με στόχο τη δημιουργία ενός ανανεωμένου προφίλ για την αγορά της πόλης μας.
Συμμετείχαν:
Slide Show: Αχιλλέας Σαββόπουλος, Εγκατάσταση: Θανάσης Ράπτης, Studio: Βασίλης Καρκατσέλης, Σύγχρονος Χορός: Δρώσα Μάζα, Συγκρότημα παραδοσιακής μουσικής: Ατθίδες, Happening: Σάκης Οταμπασίδης, μουσικό happening: Χρήστος Μπάρμπας, Video Clips: Vorlike, Ταινίες μικρού μήκους: Ομάδα Ανάργυροι, Τηλεοπτικό Δίκτυο: Σταύρος Δαγτζίδης.
Ταινίες του Man Ray και του Svankmayer.
Φωτογραφίες: Καίτη Παπαναούμ, Σάκης Οταμπασίδης, Θοδωρής Σινάνης, Σταύρος Δαγτζίδης, Ευθύμης Μουρατίδης, Θανάσης Ράπτης, Αθηνά Κάλτσικα, Βασίλης Καρκατσέλης, Γεωργία Κουρκουνάκη, Στέλιος Λάλας.
Το Φωτογραφικό Κέντρο Θεσσαλονίκης στην προσπάθειά του να ανοίξει τα όρια της φωτογραφίας και προς τους δημιουργούς και προς το κοινό της, έστησε σε έναν χώρο της αγοράς, στην καρδιά του κέντρου της πόλης, την τελευταία ημέρα των εκπτώσεων, ένα περιβάλλον κατάλληλο για να φιλοξενήσει μία γιορτή με πρωταγωνιστές τη φωτογραφία, τη μουσική, το θέατρο, το video και άλλους εξωφωτογραφικούς παρονομαστές. Μία συναρμογή ετερόκλητων μορφών έκφρασης και δράσης, με happenings και performances, από το πρωί μέχρι το απόγευμα, κατάφερε με τη συνέργια των παρόντων δημιουργών και τη βοήθεια των ενεργητικών θεατών, στη βάση ενός ελάχιστου προγράμματος, να διευρύνει τις μορφές επικοινωνίας, και με το φωτογραφικό έργο, και μεταξύ των ίδιων των δημιουργών.
Σε μία στοά, που μπορεί να θυμίζει τους παραδοσιακούς χώρους εκθέσεων έργων, ένα εσωτερικό και σκεπασμένο με τζαμαρία αίθριο πολυκατοικίας, με τα μπαλκόνια του, προέκταση της παραπάνω στοάς και το πλατύ μπροστά τους πεζοδρόμιο, με τα δένδρα του, τα κλουβιά του τηλεφώνου και τους κάδους απορριμμάτων, ήταν το σκηνικό εντός του οποίου αναπτύχθηκε η δράση και η διάδραση.
Η συμμετοχή των επισκεπτών αλλά και των απλών περαστικών ήταν απρόσμενα ενεργή, η αντίδραση δε των περισσοτέρων ήταν η μεγάλη έκπληξη (οι περισσότεροι δεν πίστευαν στα μάτια τους γι αυτό που έβλεπαν!), καθώς αυτή η γκρίζα πόλη συνηθίζει να προσφέρει πλέον στους δρόμους της μόνο αναμενόμενες εικόνες
Η δυνατή μουσική, το πολύχρωμο happening με τα εσώρουχα, ο εικονικός ζητιάνος που ψάχνει στα σκουπίδια για φαγητό, η κρυφή κάμερα που αδιάντροπα έκλεβε τις κινήσεις των περαστικών, η εντυπωσιακή έκθεση φωτογραφίας, η προβολή καλλιτεχνικών βίντεο και φωτογραφιών, το χορευτικό δρώμενο, η ζωντανή παραδοσιακή μουσική και το στούντιο φωτογράφησης άφησαν στους επισκέπτες τις καλλίτερες των εντυπώσεων. Οι καλλιτέχνες ήρθαν, «χτύπησαν» και έφυγαν. Το μόνο που έμεινε να θυμίζει στους περαστικούς το happening είναι τα μάτια παντός καιρού που συνεχίζουν να παρακολουθούν αδιάκριτα τους περαστικούς πάνω από τα κλαδιά του δέντρου
Η ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ ΣΤΟΥΣ ΔΡΟΜΟΥΣ
Το Φωτογραφικό Κέντρο Θεσσαλονίκης στην προσπάθειά του να ανοίξει τα όρια της φωτογραφίας και προς τους δημιουργούς και προς το κοινό της, διοργανώνει μία ακόμη ολιγόωρη παρέμβαση στην πόλη του, με τον χαρακτήρα της ΕΚΘΕΣΗΣ ΤΗΣ ΜΙΑΣ ΗΜΕΡΑΣ.
Σε έναν χώρο της αγοράς, στην καρδιά του κέντρου της πόλης, την τελευταία ημέρα των εκπτώσεων, στήνει ένα περιβάλλον που θα φιλοξενήσει μία γιορτή με πρωταγωνιστές τη φωτογραφία, τη μουσική, το θέατρο, το video, τη γλυπτική και άλλους εξωφωτογραφικούς παρονομαστές. Μία συναρμογή ετερόκλητων μορφών έκφρασης και δράσης, με happenings και performances, από το πρωί μέχρι το βράδυ, θα προσπαθήσει με τη συνέργια των παρόντων δημιουργών και τη βοήθεια των ενεργητικών θεατών, στη βάση ενός ελάχιστου προγράμματος, να διευρύνει τις μορφές επικοινωνίας, και με το φωτογραφικό έργο, και μεταξύ των ίδιων των δημιουργών.
Σε μία στοά, που μπορεί να θυμίζει τους παραδοσιακούς χώρους εκθέσεων έργων, ένα εσωτερικό και σκεπασμένο με τζαμαρία αίθριο πολυκατοικίας, με τα μπαλκόνια του, προέκταση της παραπάνω στοάς και το πλατύ μπροστά τους πεζοδρόμιο, με τα δένδρα του, τα κλουβιά του τηλεφώνου και τους κάδους απορριμμάτων, θα είναι το σκηνικό εντός του οποίου θα αναπτυχθεί η δράση και η διάδραση.
Η φωτογραφία δραπετεύει από τους θεσμοθετημένους τόπους και τρόπους ανάρτησης και παρουσίασής της, και απλώνεται εκεί όπου δεν θα περίμενε κανείς να την συναντήσει, σαν ερώτημα για το ορθόν τέτοιων ορίων.
Πρόκειται για μία πράξη οικειοθελούς καταβαράθρωσης από το must στο ίσως. Δίχως τις απόλυτες συνταγές της σωστής παρουσίασης, του αρμόζοντος φωτισμού και της ενδεδειγμένης γειτονίας, αλητεύει προς το άγνωστο, για έναν αναστοχασμό αυτών των πλαισίων. Και όχι μόνον. Ταυτόχρονα, αυτή η πορεία της δημιουργικής φωτογραφίας προς τους ανοίκειους χώρους, η κάθοδος από τους ιερούς προς τους καθημερινούς χώρους, προς τους τόπους όπου ζει και κινείται το εν δυνάμει κοινό της, διερευνά την πιθανότητα διεύρυνσης της πρόσληψής της και από το μη ειδικό κοινό, κάτι που προϋποθέτει και τον αναστοχασμό για τους κώδικες επι-κοινωνίας καλλιτέχνη έργου τέχνης κοινού. (Γιατί πρέπει να παραδεχθούμε ότι οι σχέσεις του σύγχρονου έργου τέχνης με το κοινό του, από τον μοντερνισμό και εντεύθεν έχουν διαραγεί χαρακτηριστικά, παρά τις όποιες προσπάθειες γίνονται τα τελευταία χρόνια.)
Η ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ ΣΤΟΥΣ ΔΡΟΜΟΥΣ δεν έχει σχέση με τη φωτογραφία του δρόμου ή τους φωτογράφους που συναντάμε στους κοινόχρηστους χώρους και τις πλατείες, όπως δεν έχει σχέση η μουσική στο δρόμο με τους μουσικούς του δρόμου. Ο μουσικός του δρόμου είναι ένας επαγγελματίας που βγάζει το ψωμί του και ζει την οικογένειά του παίζοντας μουσική σε κάποια γωνία, ένα πέρασμα συμπολιτών του ή γυρνώντας από ταβέρνα σε καφενείο και από μπαράκι σε ζαχαροπλαστείο, τη στιγμή που ο πρώτος, ο καλλιτέχνης, σαν καθαρά πολιτικό πρόσωπο κατεβαίνει στο δρόμο για μία εσκεμμένη παρέμβαση υπέρ της τέχνης του, παρέμβαση που συνήθως βρίσκεται σε αντίθεση με την καθαρή επαγγελματική του ιδιότητα και συμφέρον (κόψιμο εισιτηρίων για τη συναυλία ή ποτό για το μπαράκι που παίζει).
Η ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ στους ΔΡΟΜΟΥΣ δεν είναι λαϊκισμός. Για τούτο, μία τέτοια δράση δεν προϋποθέτει έργα καμωμένα για το πλατύ κοινό και τον μέσο, τον μη εκπαιδευμένο θεατή, έργα, δηλαδή, εύπεπτα, έργα δεδομένα, διακοσμητικά, φωνακλάδικα ή αγοραία. Χρησιμοποιεί τα ίδια ακριβώς έργα που παρουσίασε ή προορίζει για αποκλειστικά εκθεσιακούς χώρους, για μουσεία και γκαλερί. (Εάν θεωρήσουμε στιγμιαία τις γκαλερί σαν τους ιδιωτικούς χώρους που προσπαθούν για την τέχνη και όχι για τις πωλήσεις, εάν δούμε τα μουσεία σα χώρους που καλλιεργούν την πρωτοπορία και όχι σα χώρους που συμμετέχουν στο χρηματιστήριο της τέχνης προς όφελος των με αυτά συνεργαζόμενων ιδιωτικών χώρων.)
Η ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ ΣΤΟΥΣ ΔΡΟΜΟΥΣ είναι η φωτογραφία χωρίς εκπτώσεις, είναι η φωτογραφία, που δε χωρά στους λευκούς φρεσκοβαμμένους τοίχους και ελπίζει, και διεκδικεί κάτι περισσότερο από τις συνέργιες, τη διάδραση και την ανάπτυξη του διαλόγου, σε όσο το δυνατόν πλατύτερη βάση.
Ίσως αυτός είναι και ο λόγος, για τον οποίο, δεν είναι υποχρεωτικό, τα έργα που κατεβαίνουν σε τέτοιες δράσεις, να συνδέονται με φορμαλιστικές τάσεις ή να έχουν μία σαφή κοινή πλατφόρμα πρόταξης του περιεχομένου. (Αν και για πολλούς από τους ασχολούμενους δημιουργούς η καταγγελία και ο κοινωνικός σχολιασμός πρέπει να είναι το κυρίαρχο, ο μόνος ίσως λόγος για να δημιουργούν σε ένα τέτοιο αντισυμβατικό και επί της ουσίας πλαίσιο.)
Η απόρροια της όχι λαϊκίστικης επαφής με το κοινό και η προσωρινότητα τέτοιων παρεμβάσεων προκλήσεων από μόνες τους και σε βάθος χρόνου δημιουργούν μορφικές συνεπαγωγές. Η ευελιξία στις συνεργασίες (και μεταξύ των δημιουργών του ιδίου μέσου και μεταξύ δημιουργών προερχόμενων από διαφορετικούς), οι ζυμώσεις που προηγούνται για την στόχευση και την επιτυχία του εκάστοτε δρώμενου και η προσπάθεια που απαιτείται για αμοιβαίο σεβασμό όλων των εμπλεκομένων (απαραίτητη προϋπόθεση για χωρίς προσκόμματα συνέργια), δημιουργούν από μόνες τους μία βάση κοινής ιδεολογίας.
Η ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ ΣΤΟΥΣ ΔΡΟΜΟΥΣ είναι η μετατόπιση της φωτογραφίας προς την πραγματικότητα της κοινής μας πορείας. Με δράσεις τέτοιας μορφής καμία τέχνη δεν μένει μόνη να σαπίσει στο καβούκι της, να φθαρεί στην αυτοολοκλήρωσή της, να ξεψυχήσει στα χέρια της φορμαλιστικής αρτιότητας ή των απαιτήσεων της αγοράς. Η κοινωνικοποίηση των μοναχικών καλλιτεχνών σημαίνει γκρέμισμα στεγανών, σημαίνει δημιουργικό ανακάτωμα λεξιλογίων και ανταλλαγή εν τη γενέσει τους αποτελεσμάτων ερευνών. Η δημιουργία και έργων εκτός του αρρωστημένου περιβάλλοντος του εργαστηρίου / φυλακής, σημαίνει ανέλπιστες εμπνεύσεις.
Η ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ ΣΤΟΥΣ ΔΡΟΜΟΥΣ είναι ένα περιβάλλον εντός του οποίου αξίζει ο δημιουργός και το κοινό να εγκαταλείψουν την μίζερη ατομικότητά τους υπέρ της συνύπαρξης. Ο αγώνας για κοινή σύντομη δράση, όπως και η συμμετοχή σε τέτοιας μορφής δρώμενα, που σχεδόν κατά λάθος συναντάς στο δρόμο, είναι σχολείο διεκδικήσεων, είναι καλλιέργεια υποδοχής του απρόσμενου, είναι λάδι στους μεντεσέδες των ανοιγμάτων που ο καθένας μας διαθέτει.
Η ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ ΣΤΟΥΣ ΔΡΟΜΟΥΣ είναι η μεγάλη περιπέτεια της χαράς που προκύπτει από τη συμμετοχή, είναι ο εκδημοκρατισμός της τιμιότητας που προκύπτει από τη διαμόρφωση του εφήμερου.
Η ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ ΣΤΟΥΣ ΔΡΟΜΟΥΣ δεν είναι η τέχνη για τη ζωή, αλλά η τέχνη μέσα στη ζωή.
ΚΑΡΚΑΤΣΕΛΗΣ ΒΑΣΙΛΗΣ
H τέχνη βγαίνει στο δρόμο
Για πού γίνεται η τέχνη; Για τα μουσεία, για τις γκαλερί, για τα μέγαρα μουσικής;
Για ποιόν; Για τους αμιγώς φιλότεχνους (επαρκείς, όπως λέγονται), για τον κόσμο που απλά ενδιαφέρεται;
Μήπως για τους εμπόρους τέχνης και τους πλούσιους συλλέκτες;
Το καλλιτεχνικό έργο ψάχνει τον αποδέκτη του
Ο καλλιτέχνης, όλες τις εποχές αλλά ιδιαίτερα σήμερα, επειδή και από τη φύση του «την ψάχνει» λίγο περισσότερο απ ότι ένας απλός άνθρωπος, προβληματίζεται έντονα για το πώς το έργο του θα βρει τον αποδέκτη που του αξίζει, πώς θα επιτευχθεί κατά τον καλλίτερο τρόπο η επικοινωνία του με το κοινό.
Έτσι βλέπουμε να αναπτύσσονται, ιδιαίτερα μετά τη δεκαετία του 60, κινήματα όπως αυτό για φτηνή τέχνη, να διοργανώνονται happening με κοινωνικό και άκρως πολιτικό χαρακτήρα, υπαίθρια happening με σκηνικό την ίδια την πόλη και τους ανθρώπους που κινούνται σ αυτή, να γίνονται μόνιμες ή εφήμερες εικαστικές παρεμβάσεις στους δρόμους της πόλης.
Ο καθημερινός άνθρωπος που βλέπει τη ρουτινιάρικη ζωή του να εμβολίζεται από μηνύματα δοσμένα με χιούμορ, πρωτοτυπία και ευρηματικότητα και πάντως με τους κώδικες της τέχνης, εντυπωσιάζεται και συμμετέχει σ αυτό το παιχνίδι στο οποίο καλείται να παίξει.
Αυτού του είδους οι παρεμβάσεις είναι συνήθως σύντομης διάρκειας (για να εμπεριέχεται και το στοιχείο της έκπληξης), συνδυάζουν πολλές μορφές τέχνης μαζί (μουσική, παραστάσεις χορού και θεάτρου, γκράφιτι, φωτογραφία) και δεν έχουν καμιά σχέση με τους καλλιτέχνες που απλά βιοπορίζονται παίζοντας στο δρόμο μουσική, φτιάχνοντας τα πορτραίτα των περαστικών ή κάνοντας ακροβατικά.
Ένα άλλο χαρακτηριστικό αυτού του είδους της τέχνης είναι ότι δεν δραπετεύει από τους τοίχους των μουσείων και των γκαλερί στους δρόμους απλά για να πάρει τον αέρα της, αλλά γίνεται ειδικά για τις συνθήκες και το κοινό του δρόμου, προσφέρει ψυχαγωγία περνώντας όμως και μηνύματα και το ζητούμενο είναι βέβαια να μη καταντάει εύπεπτη και light.
Στην Ελλάδα το φαινόμενο αυτό δεν είχε ιδιαίτερη άνθηση, παρά το γεγονός ότι οι συνθήκες για να γεννηθεί και να αναπτυχθεί υπήρχαν και συνεχίζουν να υπάρχουν. Μια τέτοιου είδους παρέμβαση που μας έρχεται αμέσως στο μυαλό (λόγω της υψηλής προβολής που έτυχαν από τα ΜΜΕ) είναι οι συμπαθείς αγελαδίτσες που κατέκλυσαν τους δρόμους και τις πλατείες της Αθήνας το 2006. Καλλιτεχνημένες από γνωστούς έλληνες εικαστικούς, χρηματοδοτήθηκαν αδρά από χορηγούς και κατέληξαν να πωληθούν για φιλανθρωπικού σκοπούς.
Πριν από αυτό όμως είχαμε τη χαρά να απολαύσουμε ως επισκέπτες (και φυσικά οι Αθηναίοι στην ίδια τους την πόλη), τις δεκάδες εικαστικές παρεμβάσεις και happening που έγιναν σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της πρωτεύουσας το καλοκαίρι του 2004 που φιλοξενούσε τους Ολυμπιακούς αγώνες. Οι μεγαλύτεροι Έλληνες εικαστικοί και πολλοί ξένοι είδαν τα έργα τους στους δρόμους της πόλης να ανακατεύονται με το πολύχρωμο και από κάθε σημείο της υφηλίου πλήθος και τις περισσότερες φορές να επιτυγχάνεται η πολυπόθητη για τον κάθε καλλιτέχνη μέθεξη, που μόνο ένα αυθεντικό καλλιτεχνικό έργο μπορεί να προσφέρει.
Το καλοκαίρι του 2005 κάποιοι έντυσαν κάποιους χρυσοπληρωμένους στύλους διαφήμισης στο Σύνταγμα με δικά τους ανατρεπτικά ζωγραφισμένα πόστερ χωρίς να τους πάρει χαμπάρι κανείς!
Τον περασμένο Δεκέμβριο με πρωτοβουλία του χώρου τέχνης Bios έγινε στην Αθήνα η παρουσίαση του μήνα Βρετανικής πρωτοπορίας με ειδικό αφιέρωμα στην street culture (προβολές ταινιών, χιπ-χοπ, live και dj sets, Έλληνες καλλιτέχνες δρόμου κ.ά.). Συνοδεύτηκε από μεγάλου μεγέθους γκράφιτι σε δημόσιους χώρους (αμαξοστάσιο του ΗΛΠΑΠ) που χρωμάτισαν κάπως το γκρίζο τοπίο της πρωτεύουσας.
Στη Θεσσαλονίκη η αυθεντική τέχνη του δρόμου είναι σχεδόν άγνωστη και μάλιστα η κατάσταση επιβαρύνεται ακόμα περισσότερο με τις ατυχείς, τριτοκοσμικής αισθητικής επιλογές της δημοτικής μας αρχής. Αυτό είναι πολύ άδικο για την εικόνα της πόλης, αν υπολογίσει κανείς ότι οι υγιείς δυνάμεις πολιτισμού που διαθέτει (σε όλες της μορφές τέχνης) δεν είναι αμελητέες.
Στο εξωτερικό, με πρωτοβουλία των δημοτικών αρχών που καλύπτουν και το υπερβολικό μερικές φορές κόστος ή των ίδιων των καλλιτεχνών, εδώ και δεκαετίες ανθεί η τέχνη σε δημόσιους χώρους.
Από τον περασμένο Δεκέμβριο, μετά από πρωτοβουλία του δήμαρχου Παρισιού, που είναι γνωστός για αντίστοιχες, έξυπνες πρωτοβουλίες, εννέα καλλιτέχνες δημιουργούν δημόσια έργα τέχνης κατά μήκος της διαδρομής του τραμ που συνδέει τις υποβαθμισμένες περιοχές της πόλης με το κέντρο. Τα έργα που δημιούργησαν οι καλλιτέχνες παίζουν με το φως και τους ψιθύρους της πόλης.
«Μη χάσεις ούτε δευτερόλεπτο», τρέχα γρήγορα στην τουαλέτα. Μια βερολινέζα καλλιτέχνις δημιούργησε την πρώτη τουαλέτα έργο τέχνης, που εκτίθεται δίπλα ακριβώς από τη βρετανική Τέιτ στο Λονδίνο και περιμένει το κοινό προς χρήση!
Δύο αυστριακοί καλλιτέχνες κάλυψαν όλες τις διαφημιστικές πινακίδες σε κεντρικό εμπορικό δρόμο της Βιέννης με κίτρινα υφάσματα και πλαστικό, αφυπνίζοντας την κοινή γνώμη σχετικά με τη ρύπανση που προκαλείται από την καθολική παρουσία των διαφημίσεων. Το μεγαλύτερο μέρος του σχεδίου χρηματοδοτήθηκε από το Εμπορικό Επιμελητήριο της πόλης
Το 2004 οι εικαστικές παρεμβάσεις σε δημόσιους χώρους, η λεγόμενη Public Art είχε την τιμητική της στη Μοντένα της Ιταλίας. Διοργανώθηκε συνέδριο και έκθεση, στη δε κριτική επιτροπή συμμετείχαν και δύο έλληνες επιμελητές. Οι καλλιτέχνες ανάμεσά τους και δύο έλληνες- έκαναν την παρέμβασή τους με προτάσεις αρχιτεκτονικής, πολεοδομίας, προτάσεις ποιητικές, λογοτεχνικές, κινηματογραφικές.
Οι εικαστικές παρεμβάσεις στις μεγαλουπόλεις του κόσμου ευφάνταστες, ψυχαγωγικές και συχνά αφυπνιστικές.
Εικαστικές εγκαταστάσεις που μεταβάλλουν την καθημερινή περιπλάνηση στην πεζή πραγματικότητα της πόλης σε μια γεμάτη ευχάριστες εκπλήξεις εμπειρία. Αντικείμενα από πλεξιγκλάς ανακατεύονται με τους ανθρώπους της πόλης: Παπάκια κολυμπούν στα βρωμόνερα του δρόμου, διάφορα ζωάκια σκαλίζουν τα σκουπίδια ή τρέφονται από τις φυλλωσιές των δέντρων. Ανθρωπάκια σκαρφαλώνουν σε φωτεινούς σηματοδότες, σε προεξοχές κτηρίων, ξεπροβάλλουν στην άκρη του δρόμου χαιρετώντας τους περαστικούς. www.xmarkjenkinsx.com/outside.html
Ζωγραφική με κιμωλία στα πεζοδρόμια που δίνει τρισδιάστατη αίσθηση. Σκαμμένες τρύπες, υπερμεγέθη μπουκάλια αναψυκτικών, λιμνούλες με φώκιες ή παπάκια
Στα όρια του κιτς και της τέχνης που δεν παύει όμως να ραγίζει την καθημερινή ματιά του σύγχρονου ανθρώπου της πάλης και να του υπενθυμίζει ότι υπάρχει και το όνειρο
www.rense.com/general67/street.htm
Ο γνωστός διεθνώς φαντομάς καλλιτέχνης γκράφιτι και στένσιλ Bansky (που συνεχίζει να κρύβει το πρόσωπό του), καθημερινά «πυροβολεί» ανελέητα τους πολίτες του Λονδίνου αλλά και άλλων πόλεων του κόσμου, «κοσμώντας» με απίστευτες φιγούρες ότι άδειο τοίχο βρει μπροστά του.
Μια φιγούρα ενός κρατούμενου από το Γκουαντανάμο σε φυσικό μέγεθος με κουκούλα και χειροπέδες τοποθετήθηκε στην Ντίσνεϊλαντ της Καλιφόρνιας την 11η Σεπτεμβρίου 2006 για 90 λεπτά οπότε και αποσύρθηκε.
Αντιπολεμικές εικόνες που σαρκάζουν έως ξεφτιλίζουν- τον Μπους και τον Μπλερ, εικόνες όπως αυτή όπου φιλιούνται στο στόμα δυο άγγλοι αστυνομικοί, ή η άλλη με το παιδάκι που προσπαθεί να συναρμολογήσει το παζλ με τους κύβους που γράφουν Kill People, μπορεί σήμερα να δει κάποιος εκτός βέβαια από τα πρωτότυπα που υπάρχουν στους δρόμους- στο ίντερνετ αλλά και σε ευρείας κυκλοφορίας περιοδικά και στην Ελλάδα.www.artofthestate.co.uk/banksy/banksy.htm www.youtube.com/watch?v=8e0IJSOq0xg
Τι γυρεύει ένα παιδί με το όπλο στο χέρι στην καρδιά της «εφησυχασμένης» Ελβετίας; Ή ένας κρατούμενος του Γκουαντανάμο σ ένα τηλεφωνικό θάλαμο της Ζυρίχης; Αυτές οι σκηνές, εντελώς αταίριαστες με την εικόνα που έχουμε για την Ελβετία, είναι η απόδειξη ότι μια καλή ιδέα μπορεί ακόμα να συνταράξει τον κόσμο.
...Από την "σοκαριστική" καμπάνια της Διεθνής Αμνηστίας στην Ελβετία It doesnt happen here, but it happens now
Θανάσης Ράπτης
STREET ART-Τέχνη του δρόμου
Θες να πεις κάτι; Κόλλησε το!
Μέρα και νύχτα αόρατα χέρια απλώνονται διεκδικώντας το τοπίο της πόλης. Η δουλεία γίνεται γρήγορα και τα χέρια έχουν φύγει πριν κανείς τα προσέξει. Τα συνθήματα, τα αυτοκόλλητα και τα σκίτσα στους τοίχους περιμένουν να ανακαλυφθούν από τους περαστικούς. Ίσως από τη γυναίκα που βγάζει βόλτα το σκύλο, από το φοιτητή που γυρνά σπίτι αργά το βράδυ ή από τον εργάτη που ξυπνά να πάει στη δουλειά του. Αντιστέκεται στο μονοπώλιο όρασης των διαφημιστικών αφισών και τις ανταγωνίζεται. Στέκεται δίπλα τους, κάτω από αυτές ή και μερικές φορές πάνω σε αυτές. Πάνω σε γυμνούς τοίχους πολυκατοικιών, δημόσιων υπηρεσιών, σε μάντρες και στάσεις λεωφορείων είναι ένα δημόσιο παιχνίδισμα, ένα νεύμα σε όσους παρατηρούν, είναι μια αφορμή για αφύπνιση, είναι ένα δώρο.
Οι δρόμοι των πόλεων μπορούν να γίνουν ζωντανοί καμβάδες για τους καλλιτέχνες ώστε να δουλέψουν πάνω σε αυτούς. Αν κοιτάξεις γύρω σου στο δρόμο βλέπεις μια ατελείωτη πηγή ενθουσιασμού και έμπνευσης. Παίζοντας με το τοπίο του δρόμου συμμετέχεις και εσύ στην πόλη, γίνεσαι κομμάτι του δρόμου και ο δρόμος συνεργάτης σου.
Η street art- τέχνη δρόμου ξεκίνησε το 1970 ως αντίδραση στον απρόσωπο χαρακτήρα πολλών γειτονιών μεγαλουπόλεων προσαρμόζοντας συστήματα παραστάσεων σε προσόψεις οικοδομημάτων. Οι άνθρωποι που κατοικούν αυτά τα σπίτια είναι διαφορετικοί μεταξύ τους, έχουν διαφορετικά όνειρα, φόβους και ελπίδες, παρόλα αυτά το περιβάλλον στο οποίο ζουν έχει τα ίδια επαναλαμβανόμενα μοτίβα. Η αντίδραση των καλλιτεχνών έχει θετική διάθεση, επιδιώκει να δημιουργήσει μια νέα εικόνα του αστικού περιβάλλοντος, να δώσει νέα νοήματα στη ζωή στην πόλη, να δώσει στο αστικό περιβάλλον ιδιαίτερο πρόσωπο. Οι καλλιτέχνες δρόμου παίρνουν κατά κάποιο τρόπο την τύχη του δημόσιου χώρου στα χέρια τους και δίνουν νέα πνοή σε ένα περιβάλλον που χαρακτηρίζεται όλο και πιο απειλητικά γκρίζο, μονότονο και μουντό.
Τα κίνητρα και οι στόχοι που ωθούν τους καλλιτέχνες δρόμου είναι τόσο ποικίλα όσο και ο αριθμός των καλλιτεχνών. Υπάρχει ένα έντονο συναίσθημα ανατροπής και ακτιβισμού στην τέχνη του δρόμου. Οι δρόμοι μπορούν να αποδειχθούν μια τεράστια εξέδρα από την οποία μπορείς να μιλήσεις στο κοινό και να το ενεργοποιήσεις. Στο δρόμο ο καλλιτέχνης μπορεί να έρθει σε επαφή με περισσότερο κοινό από ότι θα του επέτρεπε μια έκθεση σε γκαλερί ή ένα άλλο είδος έργου. Είναι τέχνη που απευθύνεται σε όλους. Δεν έχει οικονομικά συμφέροντα, δεν κλείνεται στις γκαλερί και σε βρίσκει παντού!
Είναι τέχνη,
είναι έργο,
είναι πολιτική διαμαρτυρία,
ότι κι αν είναι
η τέχνη δρόμου είναι παντού γύρω σου και αλλάζει την πόλη σου όταν εσύ δε βλέπεις!
ΓΕΩΡΓΙΑ ΚΟΥΡΚΟΥΝΑΚΗ
H TEXNH ΣΤΟΥΣ ΔΡΟΜΟΥΣ- Η ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ ΣΤΟΥΣ ΔΡΟΜΟΥΣ ΕΝΑΝΤΙΟΝ ΚΑΘΕ ΕΙΔΟΥΣ ΧΡΟΝΟΜΙΣΘΩΣΗΣ.
Το ζητούμενο είναι να βγει η τέχνη από τις γκαλερί, τα μουσεία, να αποδεσμευτεί από τις όποιου είδους συναλλαγές, μακριά από κριτικούς και επιμελητές τέχνης και να κινηθεί αυτόνομα, κάνοντας την παρουσία της αισθητή.
Να είναι δίπλα σου, στους δρόμους, διαδρόμους, στοές, ξαφνιάζοντάς σε με τον τρόπο που δρα και κινείται.
Να μιλήσουν οι καλλιτέχνες, να σε τραβήξουν από το αυτί, χέρι, μάτι, να σε αναγκάσουν να σηκώσεις το «σκυμμένο» κεφάλι -πόσοι άραγε μπορούν να το κάνουν;- να κοντοσταθείς, να μιλήσεις αρνητικά ή θετικά, αναγκάζοντάς σε να πάρεις μια θέση μια και θα τους συναντήσεις στην επόμενη γωνιά.
Το είδος έχει πάρα πολύ μικρή παράδοση στην Ελλάδα και είναι καταφανώς παραγνωρισμένο, μια και είναι μακριά από την επίσημη ιδεολογία των αιθουσών τέχνης. Παγκόσμια όμως, καλλιτέχνες με προσανατολισμό τις εναλλακτικές μορφές προώθησης τέχνης, ανώνυμοι αλλά και επώνυμοι, με φανατισμό, σε κάθε σημείο του πλανήτη, προσπαθούν να μας διεγείρουν, βάζοντας πολλές φορές σε κίνδυνο την ίδια την ζωή τους.
Με λίγα μέσα, ευτελή, δημιουργούν έργα που η καλλιτεχνική τους αξία μπορεί να είναι εφήμερη, ενός εικοσιτετράωρου ή μερικών ωρών, όσο δηλαδή μπορεί να διαρκέσει το έργο πριν καταστραφεί ή να δώσουν μια μουσική ανάσα ή ένα άρωμα ενός χορευτικού δρώμενου και ενός slideshow.
Σταύρος Δαγτζίδης
