«ΝΙΚΗΣ ΦΙΛΙΕΣ Ή Η ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΜΙΑΣ ΗΜΕΡΑΣ...»
Φωτογραφίες
Πράξεις λιγμένες
Έτσι ονομάστηκε η έκθεση τα έργα της οποίας, το ίδιο βράδυ των εγκαινίων, μοιράζονται στο κοινό της, ή μάλλον για τη δική μας περίπτωση, στους επίσημους προσκεκλημένους της (τα μοντέλα). Με τη βοήθεια και συνεργασία τους δημιουργήθηκαν και άρα σ’ αυτούς ανήκουν.
Στα σπίτια τους πρέπει να βρίσκονται και όχι στα υπόγεια μιας γκαλερί ή τις αποθήκες ενός επενδυτή.
Η διεύρυνση των τομέων αλλά και ορίων επικοινωνίας κοινού και δημιουργών, χωρίς τον βραχνά της εμπορευματοποίησης της τέχνης, είναι ένα συνεχές ζητούμενο σε μερίδα καλλιτεχνών. Εάν το Φωτογραφικό Κέντρο Θεσσαλονίκης, μπορούσε να πάρει τη «δημιουργική» φωτογραφία από τα εργαστήρια των κατασκευαστών της και να τη διασπείρει παντού, στους τοίχους των κοινοχρήστων κτιρίων (δημόσια και όχι), στις βιτρίνες των καταστημάτων, στα εργοστάσια, ακόμα και στους τοίχους της μεγαλύτερης γκαλερί του κόσμου, τα σπίτια του εν δυνάμει κοινού της, θα ήταν ότι καλύτερο.
Το υλικό που παρουσιάζεται στην έκθεση «Νίκης Φιλίες» προέκυψε από τρεις φωτογραφικές δράσεις, όπου το κυρίαρχο θέμα ήταν η εύρεση της χαμένης αθωότητας από μεριάς του δημιουργού και η ανυστερόβουλη ενεργός και ως εκ τούτου χαρούμενη, συμμετοχή των μαθητών, στη δημιουργία μιας ελεύθερης (χωρίς ταμπού) φωτογραφικής εικόνας.
Το καταφέραμε με την κατάργηση του υποχρεωτικού της συμμετοχής σε μια τυπική μορφή διδασκαλίας, (σαν διαδικασία μεταφοράς γνώσης) και την αντικατάσταση της με την προσέλκυση σε εθελοντική συμμετοχή.
Ημέρα 1η (23 Μαΐου 1997)
Σε συνεννόηση με τον υπεύθυνο επιμορφωτή, ο φωτογράφος επισκέπτεται μία ομάδα από παιδιά στο 41ο Δημοτικό Σχολείο Θεσσαλονίκης. Μετά την εισαγωγή και την παρουσίαση κάποιων φωτογραφιών, εξηγεί τον τρόπο σχηματισμού της φωτογραφικής εικόνας και φωτογραφίζει την ομάδα με POLAROIDS (φωτογραφίες που εμφανίζονται εκείνη τη στιγμή παρουσία όλων και στο φως).
Σύντομα η μηχανή περνά και στα χέρια των μαθητών, που εναλλάσσουν ρόλους, από μοντέλα σε φωτογράφους. Στο τέλος, είναι ενθουσιασμένοι με το μέσον, τη μαγεία του, τη δυνατότητα να κρατά αναλλοίωτο το κέφι της στιγμής και βεβαίως τα όμορφα αποτελέσματά του.
Παρέμβαση 2η (2 Ιουνίου 1997)
Στο LA BOOM, η Νίκη γιορτάζει τα γενέθλιά της. Είναι ένας από τους χώρους της πόλης που φτιάχτηκαν για τέτοιες γιορτές εκτός σπιτιού. Παραβρίσκονται μερικά από τα παιδιά που είχαν λάβει μέρος στην προηγούμενη (παραπάνω) επαφή. Αυτό σημαίνει πως οι μισοί μαθητές έχουν μία κατ αρχάς επαφή με το θέμα και έτσι το παιχνίδι με τη φωτογραφία επεκτείνεται ακόμη παραπέρα.
Αυτή τη φοράς «παίζουν» οι επεμβάσεις.
Καθώς η φωτογραφία αρχίζει να εμφανίζεται στο λευκό χαρτί, ο φωτογράφος επεμβαίνει, προσθέτει ή αφαιρεί στοιχεία, της αλλάζει τα χρώματα, τη γεμίζει γραμμές.
Τώρα όλοι καταλαβαίνουν (μαζί και οι γονείς που παρευρίσκονται) ότι η φωτογραφία δε σταματά στο κλικ. Η δημιουργία της μπορεί να συνεχιστεί και μετά το χρόνο δέσμευσή της στα χημικά, αρκεί να το θέλουμε.
Όλοι καταλαβαίνουν ότι μπορούμε πάντα να προχωρούμε πέρα από το σημείο που οι άλλοι θα σταματούσαν, ότι μόλις καταφέρουμε να προσπεράσουμε το κατ αρχάς ωραίο, θα υπάρχει πάντα και κάτι άλλο να της προσθέσουμε ή ένα καλλίτερο να μας περιμένει, ότι και στη φωτογραφία κάνουμε ότι εμείς (οι δημιουργοί της) θέλουμε και όχι ότι η εφεύρεση μας υποχρεώνει. (Η φωτογραφία είναι έκφραση και όχι τεχνική)
Δράση 3η (9 Ιουνίου)
Στη γιορτή των Προγραμμάτων της Δημιουργικής Απασχόλησης του ίδιου σχολείου, η αυλή είναι γεμάτη από γονείς, συγγενείς και βεβαίως μαθητές. Ο φωτογράφος θα χανόταν ανάμεσα στις εκατοντάδες βιντεοκάμερες και φωτογραφικές μηχανές των γονιών, εάν δεν είχε την υποστήριξη των φίλων και παλαιών γνώριμων (από τις δύο προηγούμενες δράσεις).
Τώρα «οι μικροί εξπέρ», στα κενά των παραστάσεών τους, φέρνουν τους φίλους τους για φωτογράφιση. Καθώς ο φωτογράφος επεμβαίνει σε κάθε φωτογραφία, αυτοί εξηγούν το πώς εργάζονται τα χημικά, το πώς συντελείται το μυστήριο.
Η αυλή γεμίζει φωτογραφίες και προφορικές αιτήσεις για συμμετοχή σ ένα αντίστοιχο μελλοντικό πρόγραμμα.
Δράση 4η (Η ΕΚΘΕΣΗ – 1 Οκτώβρη)
Οι φωτογραφίες κορνιζάρονται (με έξοδα του φωτογράφου) και παρουσιάζονται σε μία έκθεση (και στους τρεις ορόφους του ΦΚΘ). Κατά τη διάρκεια των εγκαινίων, για δύο ολόκληρες ώρες, ομάδες μαθητών (από αυτούς που φωτογραφήθηκαν και τους φίλους τους) παίζουν μουσική, δρουν, χορεύουν, τραγουδούν σε ένα πλήρες πρόγραμμα. Το Φωτογραφικό Κέντρο γεμίζει, όχι μόνο με πρωτόγνωρο κοινό, αλλά και από δημιουργική χαρά.
Στο τέλος της βραδιάς, το κάθε παιδί φεύγει με την κορνίζα του αγκαλιά.
Εάν καταφέρουμε ν αποδείξουμε ότι η φωτογραφία δεν είναι κάτι μηχανιστικό,
κάτι που «συμβαίνει» από μία μηχανή και κάποιο εργαστήριο εκτύπωσης,
αλλά μία συμμετοχική (από μοντέλο και φωτογράφο) διαδικασία έκφρασης γεμάτη ζωή και χαρά,
τότε αυτό το project, αλλά και τα άλλα που θα γίνουν,
τίποτε δεν πάει χαμένο.
Γιατί η Φωτογραφία, όπως άλλωστε και η ίδια η Τέχνη είναι ζωή στη ζωή.
Καλλιεργούμε το θαύμα για να διατηρείται το όνειρο ή μήπως το αντίστροφο;
Βασίλης Καρκατσέλης
Σαν ΥΓ
Φωτογραφία (κοσμογονία)
Το χαμόγελο που δε μετατρέπεται σε πάρκο της φύσης
Φωτογράφιση
Το παιχνίδι που μετατρέπει την πλέον εφήμερη στιγμή σε πράξη ηρωική.
Φωτογραφική Δράση
Η πράξη πριν και μετά το Χρόνο.
Φωτογραφία πειραγμένη
Ένα χαρτί που προσπερνά τα φώτα της μοίρας του, το παιχνίδι που ξεχνά το παρελθόν και δεν ονειρεύεται το μέλλον.
Στον κατάλογο της έκθεσης, υπάρχουν επίσης τα κείμενα: «Όταν το παιδί ήταν παιδί» του Τάσου Γλατζή, «Ο παράδεισος της φιλίας» της Χρύσας Καλογιαννίδου και το «Συντροφικότητα» από την ομάδα «Πιτσιλιά στο Χακί».
