«Περί δοκιμίου, ντοκουμέντου και αφήγησης»

Τη Δευτέρα 18 Ιανουαρίου ο Βασίλης Καρκατσέλης στο πλαίσιο των προγραμμάτων του Φωτογραφικού Κέντρου Θεσσαλονίκης «Εισαγωγή στη Φωτογραφία», θα μιλήσει:
«Περί δοκιμίου, ντοκουμέντου και αφήγησης» στην ΕΔΟΘ, Προξ. Κορομηλά 51 (ημιώροφος) στις  8μμ.

Κεντρικός πυρήνας της ομιλίας/προβολής είναι η θεωρητική και πρακτική οργάνωση μιας εργασίας του για το project LABATOIR του Δήμου Θεσσαλονίκης.
Στη συνέχεια θα ακολουθήσει συζήτηση.

Η παρουσίαση είναι ανοικτή (είσοδος δωρεάν) στο κοινό και τους φωτογράφους.

Αρχικά μίλησε για το στόχο του εργαστηρίου, για το πώς προσδιορίζουν την ταυτότητα του περιβάλλοντος που πρόκειται να φωτογραφηθεί, και την ανάγκη για την προσωπική εμπειρία του φωτογράφου στην ανάδειξη των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών της περιοχής (που πρόκειται να φωτογραφηθεί), όχι μόνο ως φυσικού, αλλά και ως βιωματικού χώρου.

Θίχτηκαν θέματα όπως:

Προσδιορίζοντας την ταυτότητα του περιβάλλοντός:

Ταυτότητα: Το σύνολο των ειδικών ξεχωριστών στοιχείων και χαρακτηριστικών του περιβάλλοντος. Ποια είναι, πώς να αποδοθούν;

Ταυτό: Το ένα και εαυτόν. Δεν θα υποκύψω. Η αφήγηση για το δοσμένο περιβάλλον να μην είναι αυτό το περιβάλλον. Το ίδιο και οι φωτογραφίες. Είμαι πολέμιος της άποψης αυτών που εκλαμβάνουν τη φωτογραφία ενός πράγματος ως το ίδιο το πράγμα. Η φωτογραφημένη πραγματικότητα είναι μία άλλη πραγματικότητα.

Ταυτότητα κτηρίου.

Ταυτότητα περιοχής. (ποια τα όρια του τόπου)

Για να πραγματοποιηθεί έργο πρέπει να οριστεί η ταυτότητα της εμπειρίας μου με τον εαυτό του περιεχομένου του δοσμένου τοπίου. Πρέπει να υπάρχει χρόνος. Η εμπειρία απαιτεί χρόνο.  Η κατανόηση της εμπειρίας και η μετατροπή της σε αποφασισμένη έκφραση και φωτογραφικό ή άλλου τύπου έργο, απαιτεί χρόνο ανάλυσης και χρόνο εκτέλεσης.

Προσωπική εμπλοκή, όχι αναμνήσεις αλλά εμπειρία.

Όπου γυρίζεις, όπου βρίσκεσαι, εκεί ανήκεις. Όχι τι κοιτώ αλλά τι βλέπω. Πως το φωτογραφίζω;

Περί καταγραφής, μη φωτογραφικού δοκιμίου και αφήγησης.

Αφήγηση: Σε αντίθεση με το δοκίμιο και τη διήγηση, που έχουν αυστηρή διάταξη και συγκεκριμένη/καθορισμένη  μορφή, η αφήγηση χρησιμοποιεί την όποια εικόνα νομίζει πως θα δώσει ζωντάνια στην περιπέτεια για την οποία θα ήθελε να μας μιλησει. Η αφήγηση μοιάζει με τη χαλαρότητα του προφορικού λόγου, έναντι του γραπτού. Η αξία της αφήγησης σχετίζεται με την ευφράδεια και την παραστατικότητα του αφηγητή και μπορεί να περιλαμβάνει ιστορία, προφορική παράδοση και παραμύθια, προσωπικές εμπλοκές και σχετικές περιφερειακές  εξιστορήσεις.

Ντοκουμέντο: τεκμήριο, απόδειξη, απείραχτα στοιχεία της πραγματικότητας. Ελεύθερη, αδιαμόρφωτη, αντικειμενική καταγραφή της πληροφορίας.

Η φωτογραφία «ντοκουμέντου» πρέπει να είναι θεωρητικά τουλάχιστον ακριβής του τόπου. Εκλαμβάνεται ως πιστή αναπαράσταση της πραγματικότητας και αντιτίθεται στην καλλιτεχνική απεικόνιση, που σημαίνει συναίσθημα και εκφραστικότητα, εξιδανίκευση (γενική), χρήση εξιδανικευμένων σχημάτων, συνθέσεων, φόρμας.

Ντοκιμαντέρ: Μη αφηγηματική παράθεση καταστάσεων, εικόνων (έλλειψη μυθιστορηματικής υπόθεσης), μη καλλιτεχνική απόδοση (φλου, σκηνοθεσία, αναπαράσταση, δημιουργικό κοντράστ κτλ)

Η φωτογραφία ντοκουμέντου είναι ανοικτή σε χρήσεις, αναγνώσεις, ερμηνείες.

Στο τέλος παρουσίασε τον τρόπο εργασίας του και τον τρόπο παρουσίασης των αποτελεσμάτων στην έκθεση που ακολούθησε, που περιελάμβανε τρεις διαφορετικές λογικές και φιλοσοφίες εμπλοκής του θεατή με το προς παρουσιαση έργο. Α Κλασσικός, σαν έκθεση φωτογραφίας στον τοίχο. Β Φωτογραφίες μιας ξεχωριστής θεματικής στο πάτωμα. Γ Προβολή. (Hommage a Dziga Vertov) Η παρουσίαση του φωτογραφικού όλου της περιοχής. Το «συναμφότερον μια και η περιοχή δεν είναι μόνο ένα πράγμα.