«Ορίζοντες»
Έχει ανάγκη ο άνθρωπος να βλέπει μακριά ιδιαίτερα τώρα, στις αρχές του 21ου αιώνα, όπου τα προβλήματα της ανθρωπότητας είναι οξυμένα σε τέτοιο σημείο, ώστε να κινδυνεύει ακόμα και η ίδια μας η Γη.
Είναι πολλές οι στιγμές, μεταφορικά και κυριολεκτικά, που ματιά ταξιδεύει στο γήινο άπειρο, στο τέρμα της γης, στον ορίζοντα.
Η πρώτη αυθόρμητη σκέψη που κάνεις, βλέποντας τους "Ορίζοντες" της Γκρέης Ζωγραφάκη είναι το πώς δεν κατορθώσαμε ακόμα να εξαφανίσουμε κάθε ίχνος τέτοιας ομορφιάς από το φυσικό περιβάλλον μας. Αναρωτιέσαι αν ακόμα είναι δυνατό να υπάρχουν τέτοιοι τόποι ονειρικοί, γαλήνιοι και εν σοφία φτιαγμένοι.
Αν δεν ήξερα τη δουλειά της, ίσως και εγώ, καχύποπτα, να άρχιζα να διερωτώμαι μήπως οι τόποι αυτοί δεν είναι παρά το αποτέλεσμα των pixel ενός κομπιούτερ, ή η προβολή ενός ψηφιακού εικονικού τοπίου. Τρέμω με την ιδέα μιας τέτοιας πραγματικότητας, που δεν ανήκει στον χώρο της επιστημονικής φαντασίας, αλλά βρίσκεται πολύ κοντά και είναι βέβαιο ότι θα υλοποιηθεί όταν πια χαθούν οι τελευταίοι αυτοί παράδεισοι. Κάπως έτσι δεν έγινε άλλωστε και με πολλά από τα σπάνια ζώα; Κάπως έτσι δεν γίνεται με κάποια κοινά ζώα, που τα μαθαίνουν τα παιδιά των πόλεων στα πρώτα τους χρόνια, μέσα από εικόνες και γυάλινες οθόνες; Αφήνω τα μάτια μου να ταξιδέψουν μακριά στους ορίζοντες της Μακεδονίας και Θράκης. Τι ουρανοί είναι αυτοί; Τι αναρίθμητοι χρωματικοί συνδυασμοί; Τι αρμονική συνύπαρξη! Οι εικόνες με κάνουν να νοιώθω μοναδικός. Λες και ο μόνος λόγος της ύπαρξής μας ήταν ότι κάποιος έπρεπε να βρίσκεται εδώ για να θαυμάσει αυτή την ομορφιά. Να είναι ο μάρτυρας ενός μεγαλείου που διαφορετικά θα πήγαινε στράφι.
Οι ορίζοντες αυτοί της Γκρέης Ζωγραφάκη δεν είναι καρτποσταλικοί. Δεν νομίζω ότι θα τους διάλεγαν για ένα τέτοιο ρόλο. Διαθέτουν μια δυναμική που εκπηγάζει από την ίδια τη φωτογράφο. Είναι εκείνη που εκτιμά το γεγονός και καθοδηγεί το θεατή. Είναι αυτή που πιστεύει και εκτελεί με ένα μεγάλο εσωτερικό πάθος. Γι' αυτό και πείθει.
Είναι δύσκολο και παρεξηγημένο είδος η φωτογραφία τοπίου και πολύ εύκολα μπορεί να παρασυρθεί στην φανταχτερή απεικόνιση, στην επανάληψη και την απλοϊκότητα. Η φωτογράφος όμως επιδιώκει με τις εικόνες της την υπέρβαση. Παρακολούθησα από την αρχή τη διαδρομή της δουλειάς της. Υπήρχε πάθος σ' αυτήν. Και πείσμα. Και μεγάλη προσπάθεια. Μερικές φορές έφθανε στα όρια του φανατισμού. Όλα αυτά αποτελούν συστατικά θετικά για μια δημιουργική δουλειά. Υπάρχει όμως και κάτι ακόμα. Το ολοκληρωτικό δόσιμο της ψυχής που αποτελεί το κυρίαρχο στοιχείο της επιτυχίας της.
Οι μεγαλύτερες αλήθειες εκφράζονται με τον πιο απλό τρόπο, μερικές φορές με απερίγραπτα απλό τρόπο: έρωτας, ομορφιά, ζωή, θάνατος. Απέραντα μοναδικές στιγμές και συνάμα μικρές ασήμαντες προσωπικές καταστάσεις, συγκριτικά με το σύμπαν και τις διαστάσεις του.
Για την γήινη πραγματικότητα στην οποία απευθύνονται, οι εικόνες της είναι σημαντικές μέσα στην φαινομενική λιτότητά τους. Και μπορούν να σου προσφέρουν πολλά. Ανάλογα με τη δική σου διάθεση και συμμετοχή θα μπορούσαν, όπως προανέφερα, να ξεκουράσουν τη ματιά σου ή να σε αγγίξουν βαθύτερα κι να ξεκουράσουν την ψυχή σου. Μπορεί ακόμα να σε ταράξουν και να σε αγχώσουν. Να βλέπεις αυτήν την ομορφιά να ξεγλιστρά από τα χέρια σου και τότε μέσα στην αγαλλίαση σου να νοιώθεις πόνο και λύπη για το τι πρόκειται να συμβεί. Μπορεί ακόμη να αναστατώσει συνειδήσεις, να προκαλέσει τύψεις, να ενεργοποιήσει συνθήκες για δράση (το πιο απίθανο, για τον ελληνικό χώρο). Δράση που θα οδηγήσει στην προστασία και τη διαφύλαξη, στην πρόληψη και τη συντήρηση, στην, στην… Σταματώ όμως εδώ, γιατί νοιώθω να οδηγούμαι σε εξωπραγματικές και θεωρητικές προσεγγίσεις.
ΑΛΚΗΣ Ξ. ΞΑΝΘΑΚΗΣ ESFIAP
Ιστορικός φωτογραφίας
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ
Η Γκρέης Ζωγραφάκη γεννήθηκε στην Αθήνα και ασχολείται με τη φωτογραφία από το 1988. Αρχικά συμμετείχε στα μαθήματα φωτογραφίας, στο Φωτογραφικό Κύκλο το 1989 και έπειτα συνέχισε στη σχολή φωτογραφίας ΑΚΤΟ απ' όπου αποφοίτησε το 1990. Το 1992 παρακολούθησε σεμινάρια στη Leica Academy των Αθηνών και το 1996 στο International Center of Photography της Νέας Υόρκης. Από το 1988 έως το 1995 παρακολούθησε μαθήματα Ιστορίας της Τέχνης στην Αρχαιολογική Εταιρία Αθηνών.
Έχει συμμετάσχει στις εξής εκθέσεις:
Ομαδικές εκθέσεις:
α) Κέντρο Πάρκου Ελευθερίας, Αθήνα 1989, 1994
β) Πολιτιστικό Κέντρο Δήμου Αθηναίων 1990, 1991
γ) Γκαλερί Αρμονία, Καστοριά 1992
Ατομικές εκθέσεις:
α) Γκαλερί της Έρσης, Αθήνα 1994
β) Γαλλικό Ινστιτούτο, Θεσσαλονίκη 1995
γ) Γκαλερί της Έρσης, Αθήνα 2000
δ) Καπναποθήκη Π. Ξάνθη 2002
ε) Φωτογραφικό Κέντρο Θεσσαλονίκης 2002
Έχει ακόμη ασχοληθεί με τη φωτογραφία θεάτρου στις ακόλουθες παραστάσεις:
α) Θέατρο Αμόρε Παιδική Σκηνή "Το αηδόνι και ο βασιλιάς"
β) Θέατρο Studio Ilissia
γ) Πνευματικό Κέντρο Δήμου Μοσχάτου παραστάσεις Καραγκιόζη του Αθανασίου
