12/1 -19/2/2015, στη Δημοτική Πινακοθήκη Θεσσαλονίκης – Casa Bianca
Οργάνωση: Φωτογραφικό Κέντρο Θεσσαλονίκης
Συμμετείχαν:
Μάνος Χρυσοβέργης, Μιχάλης Καλαϊτζάκης, Λίλη Ζουμπούλη, Αριάδνη Πεδιωτάκη,Ανδρέας Παραδεισόπουλος, Ελένη Ονάσογλου, Θανάσης Καρατζάς, Παναγιώτης Σκαλκώτος, Χρήστος Βαταλάχος, Δαρείος Χαλίλι, Πάνος Αρβανιτάκης, Δήμητρα Χατζηπαύλου, Θανάσης Ράπτης, Ευθύμης Μουρατίδης, Βασίλης Καρκατσέλης, Δημήτρης Συμεωνίδης, Νίκος Κοτζαμπασάκης, Σάκης Δαζάνης, Μαρία Καππάτου, Γεωργία Πανάκια, Λουκάς Βασιλικός.
Πολλές ευχαριστίες στους χορηγούς της έκθεσης: Την Πρεσβεία της Δανίας στην Αθήνα, την Hahnemuhle, το ξενοδοχείο ‘Ορεστιάς Καστοριά’, το FOTOBAR, καθώς και τους δεκάδες υποστηρικτές της έκθεσης στην καμπάνια crow funding.
Η έκθεση περιλαμβάνει όλες τις τελικές επιλογές/εργασίες, που προέκυψαν κατά την διάρκεια του εργαστηρίου με θέμα “Ηome”, που έγινε στο χωριό Λαύκος του Πηλίου το καλοκαίρι του 2013.
Ο Jacob Aue Sobol γεννήθηκε στη Δανία το 1976. Αφού σπούδασε στη Fatamorgana, τη σχολή φωτογραφίας της Κοπεγχάγης, πήγε και έζησε για αρκετά χρόνια στη Γροιλανδία, μετά στη Γουατεμάλα και το Τόκυο, παραμονεύοντας πάντα για ένα ασπρόμαυρο που είναι ταυτόχρονα εκρηκτικό και εκφραστικό. Θεωρείται ένας από τους πιο περιζήτητους φωτογράφους του κόσμου. Εξέδωσε πολλά βιβλία, κέρδισε πολλές διακρίσεις κα βραβεία και το 2007 μπήκε στο πρακτορείο Magnum. Σήμερα έχει εγκατασταθεί πάλι στη Δανία και έχει ξεκινήσει ένα νέο θέμα στην πόλη που γεννήθηκε, με τίτλο ‘Home’.
www.auesobol.dk
Οι φωτογράφοι μιλούν για τη δουλειά τους
Όταν ξεκίνησα το project στο χωριό Λαύκος του Πηλίου θεώρησα ότι ήταν πολύ δύσκολο να πραγματοποιηθεί. Οι άνθρωποι εκεί ήταν τελείως ξένοι σε όλους μας (τους συμμετέχοντες) αλλά ευτυχώς αποδείχτηκαν τόσο πολύ φιλόξενοι , που μας έβαλαν μέσα στα σπίτια τους και μέσα στις ζωές τους για το σύντομο διάστημα του workshop. Έτσι με αυτό το τρόπο (μπαίνοντας στις δικές τους ζωές και σπίτια) καταφέραμε να βρούμε στοιχεία από τη δική μας ζωή, από το όραμα μας για τον κόσμο και τελικά για το δικό μας HOME. Ο Jacob κατά τη διάρκεια του σεμιναρίου μας έσπρωξε όλους ώστε να βρούμε τα όρια μας. Όντας στα άκρα ένας άνθρωπος μπορεί να ελευθερώσει το μυαλό του και να κάνει ένα άλμα πίστεως.
Ήταν τότε περισσότερο ευδιάκριτο τι σήμαινε για μας η λέξη ΟΙΚΙΑ – ΣΠΙΤΙ – ΕΣΤΙΑ ( η λέξη HOME τις περιλαμβάνει αυτές τις ελληνικές έννοιες), εκεί σε ένα μέρος μακριά από τα πραγματικά μας σπίτια. Οι περισσότεροι από εμάς θεωρούμε ως σπίτι μας το μέρος που κοιμόμαστε τα βράδια, όπου έχουμε τα προσωπικά μας αντικείμενα, ένα μέρος που μας προστατεύει από τους εξωτερικούς κινδύνους. Τώρα πια πιστεύω πως σπίτι μου είναι οι αναμνήσεις μου, τα συναισθήματα μου, οι φόβοι μου, οι ελπίδες μου αλλά επίσης το μέρος εκείνο μέσα μου, το οποίο με κάνει να νιώθω όμορφα, ζεστά και ασφαλής, το μέρος όπου είναι οι φίλοι μου, το μέρος που μπορώ να κάνω νέους φίλους.
Καλώς ήλθατε στο Σπίτι μου
Ανδρέας Παραδεισόπουλος andreas-paradise.com
Αφαίρεση χρώματος, χρόνου και τόπου. Ο φωτογραφικός μου κόσμος είναι ένα ταξίδι στις μνήμες, στο παρελθόν – μια ατέρμονη προσπάθεια να κρατήσω το χρόνο παγωμένο, απέναντι σε ένα μέλλον που μοιάζει να καταλήγει στην αρχή.
Έμπνευση μου στιγμιότυπα ζωής, μορφές και βλέμματα από ένα παρελθόντα χρόνο. Ότι με παρακινεί με οδηγεί μηχανικά στην αναπαραγωγή ενός φαύλου κύκλου για μια βιωματική αναπόληση του παρελθόντος και αναβίωσης συναισθημάτων.
. “We come from a dark abyss, we end in a dark abyss, and we call the luminous interval life”Nikos Kazantzakis, The Saviours of God: Spiritual Exercises, 1923.
Ελένη Ονάσογλου elenionasoglouphotography.gr/
Το εργαστήριο που έγινε στο χωριό Λαύκος τον Ιούνιο του 2013 από τον Jacob Aue Sobol, με τον τίτλο HOME, μου έδωσε το κίνητρο να συνεχίσω αυτή την εργασία συμπεριλαμβάνοντας φωτογραφίες της οικογένειας μου, της πόλης που ζώ και φωτογραφίες που βγάζω κατά τη διάρκεια μοναχικών ταξιδιών με το αυτοκίνητο στην ύπαιθρο, που είναι και αυτό που μου αρέσει περισσότερο να κάνω όταν έχω ελέυθερο χρόνο.
Νίκος Κοτζαμπασάκης www.kotzampasakis.net/
Το σπίτι μου, ο κόσμος μου…
Τόπος που ανακαλεί μνήμες από την παιδική μου ηλικία.
Τόπος που τον παρακολουθώ να μεταμορφώνεται ενώ μεγαλώνω.
Άνθρωποι που αισθάνομαι κοντά τους.
Η αβεβαιότητα τους. Η αβεβαιότητα μου.
Η οικειότητα, το άγνωστο και η ματαιότητα.
Η μοναξιά και η ελπίδα.
Η στωικότητα με την οποία αποδεχόμαστε
αυτό που μας συμβαίνει.
Μετά από πολλούς πειραματισμούς, τον Ιούνιο του 2013 κατά την διάρκεια του εργαστήριου με τον Jacob, ήρθα κοντά στο τι είναι φωτογραφία για μένα.
Θέλω να δημιουργώ εικόνες που να λένε μια ιστορία, που να μοιάζουνε με καρέ από ταινία.
Επιλέγω να φωτογραφίζω ανθρώπους που αισθάνομαι οικεία και χώρους οι οποίοι αντανακλούν ανθρώπινη απουσία και μπορούν να συνδεθούν με τα πορτραίτα για να φτιάξουν μια ιστορία.
Πάνος Αρβανιτάκης panosarvanitakis.com/
Aυτό που προσπαθω να επιτύχω στις φωτογραφίες μου, είναι να επαναδημιουργησω τον κόσμο και μέσα από αυτόν να δείξω την δική μου πραγματικότητα, τον τρόπο με τον οποιο καταλαβαίνω ό,τι με περιβάλλει μέσω της δικης μου καθημερινοτητας και μερικές φορές μέσω αυτης των άλλων. Η δουλειά μου είναι μια ματιά στην ζωή διαμέσου του χρόνου και του τόπου, διαμέσου του ανθρώπου και της πόλης στην οποία αυτός ζει.
Η βασική μου αρχή είναι η παρατήρηση του περιβαλλοντος μέσω της προσωπικής μου αντίληψης, μακριά από μια ρεαλιστική ή και επιδερμική προσέγγιση. Το χρώμα είναι ένα από τα βασικά στοιχεία της πραγματικότητας, ετσι η απουσία του στις περισσότερες φωτογραφιες μου, επιτρέπει στο θεατή να μπει στον κόσμο που δημιουργω και να κοιταξει περα από το προφανές.
Η φωτογραφία για μένα είναι το μεσον για να επινοήσω την δική μου γλώσσα μέσω του φακου, ένας τρόπος για να εκφραστώ. Η ενασχόληση μου με την φωτογραφία ξεκίνησε εξαιτίας της ανάγκης να εκφράσω τις σκέψεις που σχετίζονται με εμενα και τους γύρω μου και η φωτογραφική μηχανή είναι το μέσο για την επίτευξη αυτού του στόχου. Είναι ένα εργαλείο με το οποίο εντυπωνω εκφράσεις, συναισθήματα, σκέψεις και φόβους όχι μόνο δικους μου, αλλά και των υποκειμενων που απεικονιζονται στις φωτογραφιες μου. Μεταξύ των concepts με τα οποια έχω ασχοληθεί, είναι η οικογένεια, τα ανθρώπινα πορτρέτα, και το δίπολο της μνήμης και της αναμνησης. Τα concepts της οικογένειας και των πορτρετων επικεντρώνονται στην απεικόνιση των συναισθηματικών καταστάσεων (πόνο, φόβο, νοσταλγία, θλίψη, αθωότητα), καθώς και των προσωπικων μου ανησυχιων.
Λουκάς Βασιλικός lukasvasilikos.com
Η έννοια «σπίτι» είναι μια πρωτόγονη ιδέα· απασχολεί όλους, συνειδητά ή ασυνείδητα. Για μένα είναι μια συνθήκη του εαυτού μου με μέρη και ανθρώπους όπου νιώθω ασφαλής. Όταν νιώθω ασφαλής, βρίσκομαι στο σπίτι. Ανεξάρτητα απ’ το πόσο μακριά από το πραγματικό μου σπίτι βρίσκομαι.
Η φωτογραφία εμφανίζεται στη ζωή μου, συνήθως, όταν δεν μπορώ να διαχειριστώ την πραγματικότητα, όταν δε νιώθω ασφαλής. Έρχεται ως ένα μέσο/τρόπος να συνδεθώ ξανά με την πραγματικότητα, να την κατανοήσω, να την αποδεχτώ ή να κρυφτώ απ’ αυτήν. Και κατ’ επέκταση να νιώσω πιο ασφαλής. Μερικές φορές εμφανίζεται και ως η απόδειξη ενός γεγονότος.
Το πρότζεκτ αυτό είναι μία προσπάθεια να απεικονίσω το Σπίτι, ή την απουσία του.
Αριάδνη Πεδιωτάκη flickrock.com/anadelta
Ασχολούμαι κυρίως με τους ανθρώπους, επιλέγοντας θρησκευτικά ζητήματα και πολιτικές πραγματικότητες. Τα projects που πραγματοποιώ είναι το αποτέλεσμα μιας βιβλιογραφικής μελέτης σχετικά με οποιοδήποτε θέμα με αφορά προσπαθώντας να εξελίξω ότι προϋπάρχει. Κυρίως η φωτογραφία μου είναι εγκεφαλική. Μετά το workshop στοΛαύκο και την επαφή μου με τον Sobol άρχισα να βλέπω και τα συναισθήματά μου – μέσα από τις εικόνες που δημιουργώ.
Το τελευταίο project μου αναφέρεται σε ψυχολογικά διαταραγμένα άτομα μέσα σε ψυχιατρικές κλινικές και στην προσπάθεια που κάνουν μαζί τους οι ομάδες αποκατάστασης. Είναι η άποψη μου για το δικό μου “HOME”, για την χώρα μου και για ότι τώρα συμβαίνει εδώ.
Μιχάλης Καλαϊτζάκης www.mixaliskalaitzakis.com
Τί είναι το σπίτι; Είναι το μέρος που κατοικεί κάποιος ή ένα καταφύγιο συναισθημάτων;
Και με τι μοιάζει; Είναι ένα διαμέρισμα ή όπως είπε ο Ουγκώ, ένα σπίτι μοιάζει ακριβώς όπως ο άνθρωπος που το κατοικεί;
Σε ένα αμφίδρομο ταξίδι μεταξύ συναισθημάτων και εμπειριών, αυτές οι φωτογραφίες είναι ένα κράμα της προσωπικής οπτικής του φωτογράφου και της πραγματικότητας.
Σε αυτή την καθαρά προσωπική και αρκετές φορές επώδυνη διαδικασία, πολλές φορές η φωτογραφία είναι αυτή που επιλέγει τον φωτογράφο και το μόνο που μένει είναι η κρίση του αποτελέσματος.
Ευθύμης Μουρατίδης efthimismouratidis.weebly.com/
Ο Βασίλης Καρκατσέλης ξεκίνησε στο εργαστήριο να συλλέγει καλές φωτογραφίες, πάντα στο ημερήσιο θεματικό πλαίσιο που έθετε ο δάσκαλος. Αφέθηκε στην πρόκληση της καθοδήγησης και στο παιχνίδι, όπως λέει, του να στρέφει το φακό και το υπαρξιακό του ενδιαφέρον σε θέματα τα οποία δεν τον απασχολούσαν έως εκείνη τη στιγμή. Σε ένα περιβάλλον δίχως άλλες ευθύνες και υποχρεώσεις, η συλλογή εικόνων έμοιαζε ένας ευχάριστος υπό κρίση μονόλογος.
Μέχρι την τελευταία ημέρα, τότε που άλλαξε ο στόχος, τότε που έγινε αντιληπτό πως η τελική παρουσιαση της συγκομιδής του κάθε φωτογράφου πρέπει να είναι μια ιστορία σα μυθιστόρημα, μια αφήγηση με αρχή, πλοκή, μέση και τέλος.
Αυτό ήταν που έδωσε και τον τελείως διαφορετικό χαρακτηρα της επιλογής των 45 έργων της τελικής προβολής του. Δεν χρειαζόμαστε καλές εικονες αλλά μια ροή για το τι μπορεί να είναι το “σπίτι” για τον καθένα.
Ελεονόρα Πανταζή
karkatselis.weebly.com/projects.html
Σπίτι μας είναι εκεί που νιώθουμε ότι βρισκόμαστε στα νερά μας. Είτε με κοντινά μας πρόσωπα, είτε με αγνώστους, το ίδιο συναίσθημα… Σπίτι μας μπορεί να είναι εκτός από προφανώς οικείους τόπους, ακόμα και εκ πρώτης όψεως ανοίκεια μέρη.Φωτογραφίζω καλύτερα, όταν νιώθω σαν το σπίτι μου. Φωτογράφισα καταστάσεις που άλλους άνθρωπους θα τους ωθούσαν να το βάλουν στα πόδια. Είδα τί σημαίνει ‘σπίτι’ για τους άλλους φωτογράφους και έμεινα με το στόμα ανοιχτό! Τελικά σπίτι μας είναι ο εαυτός μας και η προβολή του στους άλλους κι αυτό είναι που μας κάνει μοναδικούς!
Θανάσης Ράπτης raptisth.webs.com/apps/photos/
“Σπίτι” είναι ένας όρος που υπάρχει μεταξύ σε κάθε παρόν και παρελθόν, κάθε παρουσία και απουσία ενός τόπου, ένα πρόσωπο, ένα συναίσθημα μια στιγμή.
Όταν χάνεις τον εαυτό σου με έναν τρόπο που σε κάνει να συνειδητοποιήσεις ποιος είσαι.
Είναι μια αίσθηση που κουβαλάς κάτω από το δέρμα σου και όχι αυτό που προϋπάρχει.
Ένα μέρος το όποιο νοσταλγείς ακόμα και αν δεν το έχεις βρει ακόμα.
Η συνεχής αναζήτηση ενός προορισμού.
Το χάος στο οποίο επιλέγεις να πορεύεσαι.
Λίλη Ζουμπούλη lilyzoumpouli.com/
Τραβάω εικόνες απο την καθημερινότητα, εικόνες που εμπεριέχουν ωμότητα,ζωή, εγγύτητα, ερωτισμό. Οι περισσότερες απο αυτές τραβήχτηκαν τα τελευταία πέντε χρόνια. Όταν φωτογραφίζω προσπαθώ να είμαι κοντά στο θέμα μου ακόμη και ας μην το έχω γνωρίσει. Στην πραγματικότητα η φωτογραφία για μένα είναι ένας τρόπος να πλησιάζω τους ανθρώπους, να αποκτώ νέες εμπειρίες,να γνωρίζω τον εαυτό μου καλύτερα. Προτιμώ να λαμβάνω μέρος στην εμπειρία της φωτογράφησης από το να παρατηρώ απο απόσταση Ορισμένες φωτογραφίες απεικονίζεις διάφορα πράγματα ή φυτά αλλά περισσότερο απο όλα αγαπώ το να κάνω πορτραίτα ανθρώπων στους δικούς τους χώρους.
Μάνος Χρυσοβέργης www.mchrisov.gr/
Η φωτογραφία αποτελεί ένα κομμάτι της καθημερινής μου ζωής. Η καθημερινότητα μας προσφέρει μικρές εκπλήξεις που μεταμορφώνονται σε ενδιαφέρουσες εικόνες μέσα από το φωτογραφικό κάδρο. Αυτή η εμμονή μου να ανακαλύπτω και να υπογραμμίζω το ασήμαντο αποτελεί το ζητούμενο της φωτογραφικής μου σκέψης.
Έτσι το παράθυρο φωτογραφία παραμένει “ανοιχτό” όλη τη μέρα διατηρώντας μου το κίνητρο.
Η ιδέα “HOME” θα μπορούσε να αφορά έναν ταξιδιώτη, τη θάλασσα ακόμα και ένα πάρκινγκ ή έναν σκουπιδότοπο και είναι ένα project που θα είναι σε εξέλιξη συνεχώς αφού η παρουσία και δύναμή του είναι δεδομένες.
Σάκης Δαζάνης sakisdazanis.com/
“Σπίτι” είναι ένα φανταστικό ταξίδι από το πουθενά στο παντού.
Κάθε στιγμή, μια περιπλάνηση, μια εξερεύνηση, ένα μικρό θαύμα.
Βλέπω “σημαίνει” αγγίζω,
Αγγίζω
Τις άκρες των φύλλων σε έναν ώμο γυμνό,
Τη βροχή στο τζάμι του λεωφορείου,
Μια χούφτα αγριολούλουδα,
Το νερό
Αγγίζω καθετί που παρασύρει της ψυχής το νήμα και πλέκω ιστορίες αγάπης, μοναξιάς, απομόνωσης, εγκατάλειψης, χαράς, λύπης, απόλαυσης, συγκίνησης, ζωής.
Γεωργία Πανάκια www.flickr.com/photos/-molly-/
Η φωτογραφία μου επιτρέπει να ορίζως τις έννοιες λίγο διαφορετικά από ότι έχω συνηθίσει στο πρακτικό λεξιλόγιο μου που χρησιμοποιώ όπως όλοι στη καθημερινότητα μας. Το σπίτι όριζεται χωρικά και πολλές φορές σύμφωνα με γνωστές “συντεταγμένες” όπως αγαπημένα αντικείμενα,πρόσωπα και άλλα πολλά. Κουβαλώντας το σώμα σου και τις σκέψεις σου όμως μέρα με τη μέρα και έχοντας τη δυνατότητα να εκφραστείς μέσα από στιγμές που χωράνε μέσα σε ένα ορθογώνιο πλαίσιο κατάλαβα ότι το σπίτι μου δεν συνδέεται με τίποτα από αυτά που χρησιμοποιώ καθημερινά δεν συνδέεται για την ακρίβεια με τίποτε ”που χρησιμοποιώ”. Το σπίτι για μένα είναι η σεξουαλικότα μας, το δέρμα μας και η στιγμιαία αφή που κρίβεται στο τελείωμα της κάθε κίνησης.
Κάθε φορά μοιράζεις τον ερωτισμό σου και φιλοξενείς την αίσθηση του συντρόφου σου λες και το σώμα σου μετατρέπεται σε χώρο και είναι έτοιμο να υποδεχτεί.
Δήμητρα Χατζηπαύλου www.flickr.com/photos/60328209@N05/
Σπιτι ειναι εκει οπου ο νους αναπαυεται.
Ο,τι σου θυμιζει την ταυτοτητα σου..
Οταν συγχωρεις τον εαυτο σου επειδη την εχασες,και αναπολεις την αληθινη σου υπαρξη..
Σπιτι ειναι ο τοπος που ανηκει η ψυχη,
και το πνευμα απαιτει να επιστρεψει…
Μαρία Καππάτου www.flickr.com/photos/mariakappatou/
Η φωτογραφία ειναι ο τρόπος με τον οποίο εκφράζω οτι νιώθω και σκέφτομαιστην καθημερινή μου ζωή. Το “Σπιτι” σαν ιδέα πιστεύω οτι δεν είναι κατι απλό.Έχει να κάνει με το ποιός είσαι πραγματικά,αληθινά συναισθήματα,αληθινές καταστάσεις.Αυτή η δουλειά είναι για μένα ένα σημείο εκκίνησης για να το βρώ.
Χρήστος Βαταλάχος
Η Φωτογραφία είναι το µέσοεπικοινωνίας µου στο ατελείωτο ταξίδι προς την απόκτηση µιας οικειότητας. Η δουλειά µου µιλά για τη ν ησυχία πρίν την καταιγίδα, το ανεπαίσθητο βλέµµα, τη σεξουαλική επιθυµία και τον φανταστικό έρωτα. Κάνοντας πορτραίτα, προσεγγίζω το θέµα µου και κλέβω ένα κοµµάτι της προσωπικότητάς του. Στη συνέχεια το επαναπροσδιορίζω και το παρουσιάζω σαν δικό µου. Υπό αυτή την έννοια, µου αρέσει να σκέφτοµαι τη δουλειά µου ως µια µορφή αυτοπορτραίτου.
Αλήθεια, τί θα πεί ‘Home’; Έδρα, βάση, σπίτι…Άλλωστε, όλοι µας δεν προσπαθούµε να βρούµε µια απάντηση στην προσωπική µας πορεία; Είναι µια κατάσταση; Είναι η δική µας, προσωπική ελευθερία; Και µόνο η ερώτηση είναι πιο σηµαντική απο την απάντηση. Ο Jacob Aue Sobol µε βοήθησε να ξεκλειδώσω το ένστικτό µου και να αφήσω τη διαίσθησή µου να µε παρασύρει. Και αυτή ήταν η µεγαλύτερη συµβολή του στην δουλειά µου. Όσο ψάχνεις, βρίσκεσαι στον σωστό δρόµο. Αυτό το project είναι ένα αυτο-πορτραίτο, µια προβολή του εαυτού µου σε ένα προσωπικό, µεταφορικό παραµύθι που πασχίζει να έρθει σε επαφή µε έναν, ίσως και περισσότερους θεατές. Ποιος ξέρει; Αρκεί να ορίσουµε το δικό µας ‘Σπίτι’.
Δαρείος Χαλίλι http://www.dareoskhalili.com/ http://cargocollective.com/dareoskhalili
Η συνάντηση στον Λαύκο ήταν το έναυσμα, η αφετηρία μιας κοινής προσπάθειας. Τι σημαίνει Σπίτι για τον καθένα μας. Έτσι πήρα τον δικό μου φωτογραφικό δρόμο, όπου σπίτι είναι τα συναισθήματα χαράς και λύπης, οι αγωνίες στα πρόσωπα και στα σώματα, οι γραμμές στα κτίρια, η γεωμετρία που μας περικλείει, ακόμα και η αποξένωση από πρόσωπα που συναντάμε καθημερινά.
Δημήτρης Συμεωνίδης
Η οικεία, το σπίτι, δεν είναι χώρος, ένα σημείο ή κάτι υλικό. Είναι μια ιδέα, ένα περιβάλλον, μια κατάσταση. Είναι εκεί που ο γυμνός εαυτός σου αποτελεί μέρος του χώρου και του χρόνου.
Θανάσης Καρατζάς www.flickr.com/photos/54741102@N05/
πού βρίσκεται το σπίτι του καθενός από εμάς; εκεί που γεννήθηκε, εκεί που πρωτοπερπάτησε, που μεγάλωσε, που ερωτεύτηκε για πρώτη φορά, που κοίταζε έξω από το παράθυρο και έκανε όνειρα, ή που έμεινε για λίγα χρόνια για να σπουδάσει;
χώρος που σε πνίγει, σε ξεσηκώνει, σε καταθλίβει, σε χαλαρώνει. χώρος που μαζεύεται η παρέα και γεμίζει φωνές και χαμόγελα. μια αγκαλιά, ένας γλυκός ύπνος, φαγητό με την οικογένεια.
Παναγιώτης Σκαλκώτος flickrock.com/pskalkotos
To ‘σπίτι’ είναι ένας τόπος με μνήμες, εκεί όπου έχουμε τις ρίζες μας. Είναι ο τόπος στον οποίο συνεχίζουμε να επιστρέφουμε. Εάν θέλουμε να μάθουμε περισσότερα σχετικά με τον εαυτό μας και τον κόσμο στον οποίο ζούμε, εκεί ψάχνουμε, στην πίσω αυλή μας. Ο τόπος όπου διαμορφώνεται η προσωπικότητά μας και είναι χτισμένα τα όνειρά μας.
Πριν δύο χρόνια ξεκίνησα το δικό μου project ‘σπίτι’.
Ανακάλυψα δύο φωτογραφίες που με ενέπνευσαν. Η πρώτη, τραβηγμένη τρία χρόνια πριν, με το δίδυμο αδελφό μου να βάζει το χέρι του στο μέτωπο της γιαγιάς μας καθώς πέθαινε, και η άλλη με την γέννα της αδελφής της Sabine στην Γροιλανδία, πίσω στο 2002. Για μένα ο εμφανής υπαρξιακός χαρακτήρας αυτών των δύο εικόνων σήμανε την αφετηρία για αυτό το project που ονομάστηκε ‘σπίτι’.
Έτσι, από τον Απρίλιο του 2011 φωτογραφίζω φίλους, συνεργάτες και γνωστούς, καθώς επίσης και συναντήσεις με ξένους με τους οποίους ένιωσα να συνδέομαι και οι οποίοι με προσκάλεσαν μέσα στα σπίτια τους.
Στο εργαστήρι μου στο Λαύκο, έδωσα την ίδια ανάθεση ή έμπνευση. Φωτογράφησε το ‘σπίτι’ σου σε ένα χωριό που δεν γνωρίζεις και όπου δεν έχεις βρεθεί ποτέ. Δείξε μου τι σημαίνει ‘σπίτι’ για σένα. Όχι πως σου μοιάζει, αλλά πως το νοιώθεις. Το project πρόκυψε εκπληκτικό.
Κατά την διαδικασία, οι καλλιτέχνες δεν χρησιμοποίησαν την φωτογραφική τους μηχανή μόνο για να τραβήξουν φωτογραφίες αλλά και ως ένα μέσο οικειότητας και εγγύτητας με ένα ποιητικό, άμεσο τρόπο. Παρά την φαινομενικά συγκεκριμένη φόρμα, αποκάλυψαν πτυχές που δεν είναι άμεσα ορατές αλλά παρ΄όλα αυτά καθορίζουν ποιοι είμαστε και δίνουν νόημα στη ζωή μας.
Αυτό είναι το δικό τους ‘σπίτι’
Jacob Aue Sobol
ΕΝΑ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ, ΜΙΑ ΑΠΩΛΕΙΑ ΚΑΙ Ο ΣΟΜΠΟΛ ΣΕ ΝΕΕΣ ΠΕΡΙΠΕΤΕΙΕΣ…
Πίσω στο 2009. Ο Σταύρος Δαγτζίδης μας προτείνει να κάνουμε ένα φωτογραφικό εργαστήριο στο χωριό που εδώ και δεκαετίες θεωρεί ως δεύτερο σπίτι του, τον Λαύκο, στο νότιο Πήλιο. Ήδη μας έχουν δοθεί πάμπολλες ευκαιρίες να το επισκεφτούμε, τη μια για τα εγκαίνια εκθέσεων που διοργανώνουμε, την άλλη φιλοξενούμενοι στο ωραίο πέτρινο σπίτι του ως πέρασμα στις διακοπές μας…. Δεν προτείνει τυχαία το εργαστήριο, έχει στο νου του ένα πολύ σημαντικό -όπως μας δηλώνει- νέο Δανό φωτογράφο, τον Jacob Aue Sobol. Το αποφασίζουμε και ξεκινάει ο ίδιος μια μακρά -όπως αποδείχτηκε- επικοινωνία με το φωτογράφο. Ήδη η οικονομική κρίση έχει αρχίσει να δείχνει τα δόντια της και στην τέχνη, όμως, παρά το γεγονός ότι τα πράγματα όλο και δυσκολεύουν, η επικοινωνία συνεχίζεται. Πόσο θα μας ζητήσει; Πόσο κάνουν τα αεροπορικά εισιτήρια; Πόσα άτομα μπορεί να ενδιαφερθούν; Βγαίνουμε;…. Ο φωτογράφος, ως ανερχόμενο ‘αστέρι’ στο χώρο, είναι περιζήτητος… Από τον Μάιο μας πάει στο Δεκέμβριο και μετά στον Ιούνιο… Ο Σταύρος απογοητεύεται “-Δε θέλει νάρθει…”, “Όχι, απλά έχει πολλές δουλειές’, τον καθησυχάζω…
Τελικά αποφασίζουμε να τον κλείσουμε για τον Ιούνιο του 2013. Οι αιτήσεις ξεπερνούν κατά πολύ το όριο των 20 που μας βάζει ο φωτογράφος. Πρέπει να ρίξουμε το κόστος, να μην αποκλειστεί κανένας για οικονομικούς λόγους… Επιστρατεύει φίλους και γνωστούς στο Λαύκο, την αδελφή του: Τους ζητάει να μας παραχωρήσουν δωρεάν τα σπίτια τους για φιλοξενία των συμμετεχόντων, έτσι θα πέσει το κόστος…
Νοέμβριος του 2012: Πηγαίνουμε οι δυο μας για αυτοψία στο Λαύκο. Βρέχει ασταμάτητα. Επισκεπτόμαστε τα σπίτια που μας παραχωρήθηκαν, καταλήγουμε να χρησιμοποιήσουμε για το εργαστήριο ένα νεόδμητο ξενοδοχείο. Ελπίζουμε ως τότε να λειτουργήσει… Μαζεύουμε τις ελιές από τον ελαιώνα του. Βγάζει το πρώτο του λάδι…
Τα εισιτήρια έχουν κανονιστεί. Κάνουμε συμβούλιο και επιλέγουμε την τελική εικοσάδα. Όλα προχωρούν κανονικά. Μένει να πληρώσουμε τα εισιτήρια.
Τέλη Μαρτίου 2013. Προσπαθώ να επικοινωνήσω μαζί του, αλλά δε σηκώνει τον τηλέφωνο. Μαθαίνω ότι χτύπησε σοβαρά με τη μοτοσυκλέτα του. Μέρες αγωνίας, η κατάστασή του είναι πολύ σοβαρή. Οι συμμετέχοντες μας ψάχνουν για να βάλλουν την προκαταβολή. Το πρακτορείο ταξιδίων μας ψάχνει να πληρώσουμε τα εισιτήρια. Περνούν οι μέρες και πάει καλύτερα. Πριν φύγουμε για το Λαύκο μας δίνει τις τελευταίες οδηγίες. Ευτυχώς που έχω πάει στους χώρους που θα χρησιμοποιήσουμε και καταφέρνω να τα βγάλω πέρα. Το εργαστήριο προχωράει κανονικά, μιλάμε καθημερινά μαζί του στο τηλέφωνο. Είναι πολύ χαρούμενος, σαν να είναι παρών.
‘Φεύγει’ απροσδόκητα από επιπλοκές ένα περίπου μήνα μετά.
Η υπόθεση ‘Σομπόλ’ ξανά το 2015 σε νέες περιπέτειες…
Θανάσης Ράπτης
Το Φωτογραφικό Κέντρο Θεσσαλονίκης είναι μια μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα εταιρία που δραστηριοποιείται τα τελευταία 20 χρόνια στην Ελλάδα και τον κόσμο.
Στην Ελλάδα η εταιρία έγινε γνωστή όλα αυτά τα χρόνια κυρίως λόγω των μακροχρόνιων αγώνων της υπέρ της καλλιτεχνικής φωτογραφίας και φυσικά μέσα από τις εκατοντάδες εκθέσεις και άλλες παρεμβάσεις (δράσεις στο δρόμο, μαθήματα, ξεναγήσεις σχολείων, παρεμβάσεις με άρθρα στον τύπο κ.α.).
Από τα μέσα της 10ετίας του 2000 η δράση του Φωτογραφικού Κέντρου Θεσσαλονίκης εξαπλώνεται και σε ολόκληρο τον κόσμο, μέσα από τη συμμετοχή του, ως ιδρυτικό μέλος, στο Photofestival Union και στη Διεθνή Ένωση Φωτογραφικών Κέντρων.
Η συμμετοχή του ΦΚΘ στους δύο διεθνείς αυτούς θεσμούς-δίκτυα, είναι σημαντική, καθώς βάζει την Ελληνική φωτογραφία και τον Ελληνικό θεωρητικό λόγο για αυτήν στο ίδιο επίπεδο με όλες τις συνεργαζόμενες άλλες.
Επίσης (το ΦΚΘ) έγινε γνωστό στα Βαλκάνια, τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια, λόγω της ανάπτυξης στοχευμένων σχέσεων και ανταλλαγών και με φωτογράφους μεμονωμένα, αλλά και σχεδόν με όλα τα σημαντικά ιδρύματα και διοργανώσεις (μουσεία, πανεπιστήμια, γκαλερί, φωτογραφικά κέντρα, φωτογραφικά φεστιβάλ) που προβάλλουν τη φωτογραφία στα Βαλκάνια, μέσα από τη διοργάνωση δράσεων οι οποίες είναι γνωστές με την ονομασία “Aspects of Balkan Photography”.
Το ΦΚΘ στη νέα του μορφή υφίσταται για να εδραιώσει ένα διεθνές forum ανταλλαγών και αναζητήσεων μέσω της εικόνας και της φωτογραφικής φόρμας.
Για να το πετύχει:
Στηρίζεται στη γενική αρχή της φωτογραφικής καλλιτεχνικής εκπαίδευσης, ταυτόχρονα, προς κοινό και φωτογράφους,
Υποστηρίζει με κάθε μέσον τη φωτογραφία σαν τέχνη, μέρος ενός ευρύτατου πεδίου διάδρασης μεταξύ των τεχνών και της κοινωνίας, Eργάζεται για την ανάπτυξη ενός δυναμικού διαλόγου περί τέχνης και φωτογραφίας, για το με τι αυτές ασχολούνται σήμερα και πως εκφράζονται, για πάσης φύσεως διασταυρώσεις απόψεων, τεχνικών, γραφών και περιεχομένων,
Διοργανώνει εκθέσεις (ατομικές και κυρίως θεματικές ομαδικές) Ελλήνων, παντού όπου το καλέσουν, (εάν είναι δυνατόν πολύτεχνες και διαδραστικές), με στόχο την προβολή των Ελλήνων δημιουργών και του έργου τους, στην Ελλάδα και το εξωτερικό,
Παράγει εκθέσεις μικτές (Ελλήνων και ξένων) με στόχο την ανταλλαγή εμπειριών, τη γνωριμία των Ελλήνων με το σύγχρονο του Ευρωπαϊκού σημερινού πνεύματος, τη δημιουργία δεσμών ακατάλυτων (ατομικών και συλλογικών), που σε βάθος χρόνου θα απελευθερώσουν την Ελληνική φωτογραφία και προς τους διεθνείς της ορίζοντες.
Συνέντευξη που πήρε ο Θανάσης Ράπτης από τον Jacob Aue Sobol, με την ευκαιρία της παρουσίας του στη Θεσσαλονίκη για την έκθεση ΉΟΜΕ¨και δημοσιεύτηκε στο τεύχος 95 του περιοδικού΄Φιλμ Νουάρ’.
Πώς επιλέξατε το ‘Ηome‘ σα θέμα εργασίας στο εργαστήριο του Λαύκου;
Πριν από δύο χρόνια είχα αρχίσει το δικό μου project ‘Home’. Βρήκα δύο φωτογραφίες που μ’ ενέπνευσαν. Η λήψη της πρώτης είχε γίνει τρία χρόνια πριν και έδειχνε το δίδυμο αδελφό μου που έβαζε το χέρι του στο μέτωπο της γιαγιάς μου την ώρα που πέθαινε και η άλλη την αδελφή της Sabine την ώρα που γεννούσε στη Γροιλανδία, πίσω στο 2002. Για μένα ο εμφανής υπαρξιακός χαρακτήρας αυτών των δύο εικόνων σήμανε την αφετηρία για αυτό το project που ονομάστηκε ‘Home’.
Από το 2011 φωτογραφίζω φίλους, συνεργάτες και γνωστούς, καθώς επίσης και ξένους που συναντώ, με τους οποίους ένιωσα να συνδέομαι και με προσκάλεσαν μέσα στα σπίτια τους.
Στο εργαστήριό μου στο Λαύκο, έδωσα στον καλλιτέχνη την ίδια ανάθεση ή έμπνευση. Φωτογράφησε το ‘σπίτι’ σου σε ένα χωριό που δεν γνωρίζεις και όπου δεν έχεις βρεθεί ποτέ. Δείξε μου τι σημαίνει ‘σπίτι’ για σένα. Όχι πώς σου μοιάζει, αλλά πώς το νιώθεις. Γιατί; Γιατί σπίτι είναι εκεί που έχουμε τις ρίζες μας. Είναι ένα μέρος όπου συνεχώς επιστρέφουμε. Αν θέλουμε να μάθουμε περισσότερα για τον εαυτό μας και για τον κόσμο που ζούμε, εκεί ψάχνουμε -στην πίσω αυλή μας. Ο τόπος όπου διαμορφώνεται η προσωπικότητά μας και είναι χτισμένα τα όνειρά μας.
Ποια ήταν τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά που είχε η ομάδα των Ελλήνων φωτογράφων του εργαστηρίου, σε σύγκριση με τα ακροατήρια ανά τον κόσμο;
Νομίζω ότι οι Έλληνες φωτογράφοι είχαν πολλά κοινά με τους φωτογράφους στα άλλα εργαστήρια που έχω κάνει σ’ όλο τον κόσμο, δηλαδή η επιθυμία να χρησιμοποιήσεις τη φωτογραφία σαν εργαλείο για να εκφράσεις τον εσώτερό σου κόσμο και την προσωπική σου σχέση με το περιβάλλον σου. Αλλά την ίδια στιγμή ένιωσα πολύ πιο κοντά σ’ αυτή την ομάδα, απ’ ότι σε πολλές άλλες, εξ αιτίας του βαθμού της έντασης και της ευαισθησίας που ένιωσα μέσα σ’ αυτή την ομάδα. Μ΄εκανε να νιώσω ασφαλής, μ’ έκανε να νιώσω σαν το σπίτι μου. Ταυτίστηκα και εμπνεύστηκα από το πάθος, το χάος, τον παραλογισμό, το άγχος και την αγάπη που εξέφραζε η ομάδα και ενσωμάτωναν οι φωτογράφοι στη δουλειά τους.
Τι δυσκολίες συναντήσατε στην συνέχιση του project μετά το εργαστήριο και στην διοργάνωση της έκθεσης;
Όταν είσαι σωματικά μακριά από τους ανθρώπους με τους οποίους δουλεύεις πάντα είναι μια πρόκληση. Χάνεις την οικειότητα που ένιωσες, όταν λειτουργούσες μαζί σαν ομάδα. Αλλά έκανα ότι μπορούσε να έρθω σε επαφή με τη δουλειά ξανά, να αφιερώσω χρόνο σ’ αυτή και να προσπαθήσω να νιώσω και να καταλάβω τη φωνή του καθένα από τους φωτογράφους. Από την άλλη η απόσταση μπορεί να σου δώσει άλλη αντίληψη για τα πράγματα και το ότι έφερα την Sun Hee ως επιμελήτρια ήταν ακόμη ένας τρόπος για να μπει νέα ματιά στη διαδικασία, όπου ήδη ένιωσα ότι ήμουν μέρος της. Η ματιά της έδωσε στην επιλογή και στην έκθεση νέα ζωή και νέα δύναμη.
Τα τελευταία χρόνια είστε περιζήτητος και εργάζεστε σε όλο τον κόσμο. Τί άλλο προγραμματίζετε για το 2015;
Έχω πολλά σχέδια για το 2015. Πρώτα απ΄ όλα θα κυκλοφορήσω δύο νέα βιβλία. Το “The Gomez-Brito Family”, που είναι μια από τις πρώτες μου δουλειές, από την Γουατεμάλα, όπου έζησα με μια οικογένεια ιθαγενών στα βουνά. Το άλλο βιβλίο είναι το “Arrivals and Departures”, ένα ταξίδι οδικώς από την πατρίδα των παιδικών μου χρόνων σ’ ένα προάστιο της Κοπενχάγης προς την Ανατολική Ακτή της Ρωσίας, τη Μογγολία και τη Βόρεια Κίνα. Είναι το πρώτο βιβλίο από την τετραλογία “Arrivals and Departures” Ανατολή, Δύση, Βορράς και Νότος. Επίσης θα κάνω και κάποιες εκθέσεις – μέχρι τώρα έχουν προγραμματιστεί για το Μιλάνο, το Παρίσι, το Σέτε, το Σάο Πάολο, την Σεούλ και τη Νέα Υόρκη.
*Στο πλαίσιο της έκθεσης στη Θεσσαλονίκη και με την ευκαιρία της παρουσίας του στα εγκαίνια, ο Jacob Aue Sobol έδωσε Masterclass την Τρίτη 20.01.2015, 17.00′ – 20.00′, στην αίθουσα πολλαπλών χρήσεων, που βρίσκεται στο ισόγειο του Δημαρχείου Θεσσαλονίκης, με ελεύθερη είσοδο.
*Την Τρίτη 20/01, , την Τετάρτη 21.01 και την Πέμπτη 22/01 ο Jacob Aue Sobol έκανε Portfolio Review σε φωτογράφους, στον εκθεσιακό χώρο της Δημιουργικής Ομάδας Φωτογραφίας ‘Π31′, που βρίσκεται Παπαμάρκου 31, στην Πλατεία Άθωνος, απέναντι από το καφέ BAZAAR, στο κέντρο της Θεσσαλονίκης. Οι φωτογράφοι είχαν τη δυνατότητα να δείξουν τις φωτογραφίες τους και να συζητήσουν με το φωτογράφο. Τηρήθηκε σειρά προτεραιότητος με ραντεβού.
Οργάνωση: Φωτογραφικό Κέντρο Θεσσαλονίκης
https://www.facebook.com/events/333945483471897/
https://www.facebook.com/groups/HomeThessaloniki/
https://www.facebook.com/Homeexhibitiongreece
https://www.facebook.com/events/446671738701227
https://www.facebook.com/fkthgr2013
https://www.indiegogo.com/projects/home-greek-photography-exhibition#/
